• BIST 100

    9078,43%-1,59
  • DOLAR

    38,45% -0,09
  • EURO

    43,66% -0,14
  • GRAM ALTIN

    3977,00% -2,28
  • Ç. ALTIN

    6483,07% -2,19

Yas sürecinde olan kişilere nasıl destek olunur?

Tüm ülkeyi yasa boğan deprem felaketinden sonra maalesef pek çok insan yakınını kaybetmenin acısıyla baş etmeye çalışıyor. Bu kayıp ve yas süreci ize kişiden kişiye ve birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterebiliyor.

SAĞLIK 24.02.2023 08:27:29 728
Yas sürecinde olan kişilere nasıl destek olunur?
Haberi Sesli Oku

Tüm ülkeyi yasa boğan deprem felaketinden sonra maalesef pek çok insan yakınını kaybetmenin acısıyla baş etmeye çalışıyor. Bu kayıp ve yas süreci ize kişiden kişiye ve birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterebiliyor. Kişinin yaşadığı, büyüdüğü çevre ve kültür etkisi, başkalarıyla ilişkileri, baş etme yöntemleri, manevi inançlar, kaybın nasıl gerçekleştiği, kaybın büyüklüğü, yakınlığı ve başa çıkma stratejilerinin farklı olduğunu dile getiren Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Kayıp sonucu yaşanan davranışsal, bilişsel, duygusal ve fiziksel tepkilerin görülmesi normaldir. Fakat ortalama 6 ay geçmesine rağmen sosyal, mesleki ve kişisel işlevselliğin giderek bozulması travmatik yas olarak tanımlanabilir” dedi.

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, sevdiklerini kaybeden kişilere doğru bir şekilde destek olmanın yollarını anlatmanın yanı sıra, yas süreci ve evreleri ile ilgili de aşağıdaki bilgileri verdi:

Birinci evre

Hissizlik evresidir. Sevdiği kişinin hayatını kaybettiğini öğrenen bireyin ilk tepkisi şok olur ve sevdiği kişiyi kaybettiğini kabul edemez, boşluğa düşer ve hayal kırıklığına uğrar. İnkâr ve kabullenememe normaldir. Bu evre birkaç saat ile birkaç hafta devam edebilir. Kişi iyi hissetmekten korkabilir, suçluluk duyabilir. Öfkesini çevresine yansıtabilir. Sakinleşmekte zorlanabilir veya normalden fazla tepkisiz olabilir.

İkinci evre 

Birkaç ay veya birkaç yıl sürebilen, kaybedilen kişiyi özleme ve arama evresidir. Kayıptan sonra kişi gerçeği daha iyi idrak etmeye başlar. Kişi dışarıda gördüğü birinin konuşmasını, davranışını ya da dış görünüşünü kaybettiği kişiye benzetir. Yas tutan birey iki ruhsal durum arasında gidip gelir. Özlem ve acı. Hissedilen özlem duygusu hayatını kaybeden kişiyi arama davranışını da beraberinde getirir.

Üçüncü evre

Ruhsal çökkünlük ve ümitsizlik evresidir. Kişi kendisini teselli eden insanlara karşı düşmanlık besleyebilir çünkü teselli eden kişinin, hayatını kaybeden kişiyi önemsemediğini, bu durumu kabullendiğini düşünür. Hatta bazı durumlarda kişinin ölümünden sorumlu olabileceğini bile düşünebilir. Böyle bir durumda yas tutan kişi çevresinden teselli değil, kayıpla ilgili saygı beklemektedir.

Dördüncü evre

Toparlanma evresidir. Yas tutan kişi artık olumsuz duygulara karşı daha güçlüdür. Öfkesini kontrol edebilir, hayatının eskisi gibi olmayacağını kabullenir, daha fazla empati kurabilir ve hayatını tekrar düzene sokabilir. Kaybedilen kişinin yokluğu kabul edilir ve rutin yaşama devam etmeye başlanır. Bu sırada da sosyalleşme yaşanır ve yeni beceriler kazanılır. Bu süreç yalnızca iyileşme veya yaranın iyileşme evresi değildir. Kişi daha önceden sahip olduklarına yeni durumu ile devam etmeye başlar. Yeni gerçekliğe adapte olmaya çalışır.

Çocuklar yas sürecini nasıl yaşar? 

 

3-5 yaş: Değişen yaşam koşulları ve bozulan düzen çocukların uyum sorunları yaşamasına neden olur. Özellikle bu yaş grubunda maruz kalınan doğal afetin etkisi ile bağlantılı olarak korku, şaşkınlık ve güvensizlik hali oluşur.

6-11 yaş: Bu yaş grubundaki çocuklar artık olaylar hakkında mantıklı yorum yapabilecek olgunluğa erişmeye başlarlar. Yetişkinlerin de afetlere karşı savunmasız ve zayıf olduklarını görerek onlara karşı da güven kaybı yaşayabilirler.

Kayıp yaşayan ve yas sürecinde olan kişilere destek olmanın yolları

 

Sakin ve dikkatli bir şekilde kelimeleri seçerek, yavaşça konuşarak ve uygun zamanlarda sessizliğe izin veren dikkatli bir konuşma yapılmalı. Kayıp yaşayan kişi için mahremiyet sağlanmalı. Sürekli ona destek olmak için baskı yapıp bunaltmamak gerekir. Eline veya omzuna hafif bir dokunuşla ya da yanına oturarak kişinin önemsendiği vurgulanabilir. Yasın istenilen ortamda yaşanmasına izin verilerek, yasa ilişkin verilen tüm davranışlar kabul edilmeli ve verilen tepkilerin bireysel olduğu unutulmamalı. Yaşanan yıkıcı ve yıpratıcı afet sonrası 4-6 haftaya varan isteksizlik, halsizlik, çökkünlük hali olabilir. Bu sürecin normal olduğunu unutmamalıyız. Bu süreci mümkünse sevdiklerimizle geçirmeye çalışmalıyız. Zihnimizde elbette bu afetle ilgili düşünceler, duygular olacak. Fakat dış etkenlerden aldıklarımız bizi oldukça yordu. Bir süre depremle ilgili haberleri kısıtlayarak günlük yaşama odaklanmalıyız. Kişinin duygularını yaşamasına izin verilerek kaybının farkına varması ve yasını ifade etmesi için uygun ortam sağlanmalıdır. Duygu karmaşasının normal olduğu kabul edilmeli. Kayıp öncesi ve sonrası kişinin davranışlarındaki değişimler vurgulanmamalı. Sakin, yası kabullenen ve güvenli bir ortam sağlanmalı. Konuşmaların böyle zamanlarda kişinin yanında bulunmaktan daha az önem taşıdığını unutmamalıyız. Yakınını kaybeden kişinin, kaybettiği kişi ile bağlarını devam ettirmesinin yollarını bulmasına yardımcı olmak oldukça önemli. Daha önce kayıp yaşamış biriyle konuşmak yas sürecindeki kişiye çok iyi gelecektir. Kişi anlaşıldığını düşünerek kendisini daha iyi hissedebilir.

Kaynak: (BYZHA) - Beyaz Haber Ajansı

Anahtar Kelimeler:

Kuşe Etiketler Can Barkod Güvencesiyle Sizleri Bekliyor

Anamur’da 1 Mayıs Coşkuyla Kutlandı

Teknoloji ve İnsanlık Arasındaki Efsanevi Dönüşüm

Kaymakam Bozdemir’in “1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü” Mesajı

Alden Hotel Cappadocia ile Kapadokya’da Büyüleyici Bir Konaklama Deneyimi Sizi Bekliyor

Anamur’un İçme Suyu İçin Acı Reçete

Anamur Ekspresten Herkese Editör Muhabirlik İmkanı

Kapadokya’nın Büyüleyici Atmosferini Grand Alfa Travel ile Keşfedin

TikTok Üzerinden 1.2 Milyar Liralık Dolandırıcılık: 120 Şüpheli Gözaltında

Yenileme Yapmayanlar Dikkat!

Karadeniz'de Fındık Üreticiler TMO ve Serbest Piyasayı Takip Ediyor

Güncel Akaryakıt Fiyatları Düşündürüyor

Depremler Küçük Çaplı da Olsa Devam Ediyor

İstanbul'un Kadıköy, Üsküdar ve Beşiktaş ilçelerinde elektrikler kesiliyor

Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun (MKK) da Yünetmelik Değişti

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İtalya'da Resmi Temaslarda Bulundu​

Enflasyon ve Döviz Kuru Dalgalanmaları Gündem Oldu

Anamur Ortaokulu Kermes Gelirlerinin 100 Bin Lirasını Kuzeyhan’a Bağışladı

Çözüm Akademi Öğrencisi Miray Batkı, FIRST Robotics Dünya Şampiyonasında Türkiye'yi Gururlandırdı!

Ünal’ın “AN” Kitabı Final Okulları’nda Öğrencilerle Buluşuyor

Otomobil ve konut alımlarında cazip fiyat teklifleri ne anlama geliyor?

Kuzeyhan’ın Hayaline Ortak Ol: Bir Umut, Bir Kalp, Bir Adım!

Nevzat Çağlar,Veli Erdem ve Adil Ünal’dan Onurlandıran Ziyaret

Rüzgârlı Tepe Sosyal Medyada Zirveyi Kimseye Bırakmadı!

Pulluda Doğa ile İç İçe Ücretsiz Mesire Keyfi Başladı

Pelvik Kontüzyon Nedir, Belirtileri, Tedavisi ve İyileşme Süreci​ Nasıldır?

Güneş Patlamaları yüzde 400 Arttı: Jeomanyetik Fırtına Riski Yükseliyor

Jordan Wood’un Senato Adaylığı, Susan Collins’a Karşı Mücadeleyi Kızıştırıyor

ABD’de Hava Alarmı: Şiddetli Fırtına ve Hortum Uyarıları Halkı Tedirgin Ediyor

Indus Sular Antlaşması: Artan Küresel İlgi ve Bölgesel Gerilimler

Yükleniyor

Anamur’da 1 Mayıs Coşkuyla Kutlandı

TikTok Üzerinden 1.2 Milyar Liralık Dolandırıcılık: 120 Şüpheli Gözaltında

Yenileme Yapmayanlar Dikkat!

İstanbul'un Kadıköy, Üsküdar ve Beşiktaş ilçelerinde elektrikler kesiliyor

Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun (MKK) da Yünetmelik Değişti

Kuzeyhan’ın Hayaline Ortak Ol: Bir Umut, Bir Kalp, Bir Adım!

Geleceğin Komutanları Jandarma Koltuğunda

Anamurlu Hacı Adayları Kutsal Yolculuğa Hazır

Genç Kız Yapay Zeka ile Gündemi Atatürk’e Sordu Sonra Gözyaşlarını Tutamadı

Anamur'da İnsan Ticareti Operasyonu: 6 Gözaltı, 4 Tutuklama

Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı’nda Önemli Konular Ele Alnacak

Alparslan Türkeş'in Anısına Sosyal Medyada Yoğun İlgi

MHP’Lİ UYSAL BRÜKSEL’DEN SESLENDİ: GÖÇMEN MESELESİNE TÜM DÜNYA SAMİMİYETLE YAKLAŞMALI

Balıkesir Üniversitesi ve Uyumsoft arasında iş birliği protokolü imzalandı

MERSİN BELLEK OFİSİ, FAALİYETLERİNİ TÜM HIZIYLA SÜRDÜRÜYOR

İş ve Dinlenme Arasında Denge Nasıl Bulunur? Uzmanlardan İpuçları

Anamur Belediye Seçim Sonuçları

Durmuş Deniz Kimdir?

Durmuş Deniz'den Tıp Bayramı Mesajı

Başkan Tarhan: “Kazanacağım ve CHP’ye döneceğim”

7. Tour of Mersin Uluslararası Bisiklet Turu'nda Macar Sporcu Feldhoffer'dan Tarihi Başarı

Ümit Milli Takım, Kosova'yı 4-2 Mağlup Etti

Trabzonspor'da Şenol Güneş Dönemi: 2+1 Yıllık Anlaşma Sağlandı

Fenerbahçe, UEFA Avrupa Ligi'nde Rangers ile rövanş maçına çıkıyor

Arda Güler'in Yeni Rotası Netleşti

Super Bowl LIX, 9 Şubat 2025'te New Orleans'ta gerçekleşti

NBA'DE LUKA DONČIĆ'İN LAKERS'A GEÇİŞİ OLAY OLDU

NBA’de Sürpriz İlgi: Maxi Kleber İstatistikleri Zirveye Çıktı!

Lakers Fırtınası! Son Günlerde Spor Dünyasının Zirvesinde

Anamur’un Gururu! İbrahim Takmet, Kickboks Türkiye Şampiyonasında Üçüncü Oldu

Rüzgârlı Tepe Sosyal Medyada Zirveyi Kimseye Bırakmadı!

3 Yolla Sporsever Olarak Para Kazanma

Magazin Dünyasının Nabzını Yazar Gazetesi ile Tutun

Birinciye 100 Bin TL Ödül!

Yeşilçam’ın emektar oyuncusu Yaşar Kutbay yoğun bakımda!

ünlü oyuncu yıllar sonra ortaya çıktı değişimi herkesin dikkatini çekti

"Aşk Adası Buluşması" ABD'de Zirvede: Hangi Zaman Dilimdesiniz?

Moda endüstriyel, çevre dostu ve sürdürülebilir uygulamalara yöneliyor

İleri Geri Dönüşüm ve Sıfır Atık Stratejileri: Yaşam Ayavefe'nin Çevresel Vizyonu

Kızılcık Şerbeti'nde Büyük Ayrılıklar ve Gerilim Dolu Yeni Bölümler

Anamur Ortaokulu Kermes Gelirlerinin 100 Bin Lirasını Kuzeyhan’a Bağışladı

Çözüm Akademi Öğrencisi Miray Batkı, FIRST Robotics Dünya Şampiyonasında Türkiye'yi Gururlandırdı!

Ünal’ın “AN” Kitabı Final Okulları’nda Öğrencilerle Buluşuyor

Deniz’den Belediye Başkanlığını Devralan Deniz Okullara Sahne İstedi

Denizden Çocuklara Kutlama Mesajı

Mithat Ünal, AN Kitabının Okullardaki İmza Günlerine İmam Hatip Lisesinden Başladı

Anamurlu Minikler Kur’an-ı Kerim’i Öğrenmenin Mutluluğunu Yaşadı

Anamur'da Cami Cemaati Bayramda Çocukları Sevindirdi

Mersin Büyükşehir Kurs Merkezi Anamur’da Yüzlerce Öğrenciye Umut Oluyor

Ünal, “AN” Kitabı İçin İlk İmza Gününü Bu Cuma Yücelen Vakfı’nda Gerçekleştirecek

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 31 25 1 5 48 80
2.Fenerbahçe 31 23 2 6 49 75
3.Samsunspor 32 16 10 6 9 54
4.Beşiktaş 31 14 7 10 16 52
5.Eyüpspor 32 14 10 8 11 50
6.İstanbul Başakşehir 31 14 11 6 7 48
7.Trabzonspor 31 12 10 9 13 45
8.Göztepe 31 11 10 10 12 43
9.Konyaspor 32 12 13 7 -3 43
10.Kasımpaşa 31 10 9 12 -2 42
11.Gazişehir Gaziantep 31 12 13 6 -2 42
12.Kayserispor 31 10 11 10 -10 40
13.Antalyaspor 31 11 13 7 -21 40
14.Rizespor 31 11 16 4 -14 37
15.Sivasspor 32 9 16 7 -10 34
16.Alanyaspor 31 9 15 7 -11 34
17.Bodrum FK 32 9 16 7 -13 34
18.Hatayspor 31 4 20 7 -29 19
19.Adana Demirspor 31 2 25 4 -50

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.