Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), ABD’nin 2018 yılında ulusal güvenliğin sağlanması bahanesiyle diğer ülkelerin çelik ve alüminyum ürünlerine ek gümrük vergileri uygulamasının DTÖ’nün ilgili kurallarına aykırı olduğunu açıkladı. Bunun yanı sıra, DTÖ 21 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Hong Kong’da üretilen malların üzerine “Çin Menşeli” etiketlerinin yapıştırılması talebinin DTÖ’nün ilgili kurallarına aykırı olduğu belirtildi.
ABD’nin ulusal güvenliğin korunması bahanesiyle başka ülkelerin ilgili ürünlerine uyguladığı ayrımcı ticari politikaları, bir ay içinde DTÖ tarafından ikinci kez reddedildi. DTÖ’nün verdiği bu iki karar büyük önem taşıyor. Öncelikle ABD’nin ulusal güvenliğin korunması bahanesiyle tek taraflılığı ve ticari korumacılığı uyguladığı kanıtlandı. İkincisi, “ulusal güvenliğin korunması” hakkındaki kurallar için açıkça bir açıklama yapıldı. Bu sayede, ABD’nin yaptırım listesine alınan ülkeler kendi meşru haklarını daha iyi bir şekilde koruyabilecek.
Ancak, DTÖ’ye sert bir cevap veren Washington yönetimi, DTÖ’nün iki kararının yanlış olduğu ve DTÖ’nün başka ülkelerin ulusal güvenlik sorunları hakkında algı oluşturma hakkına sahip olmadığını belirtti. ABD basınına göre, Washington yönetimi DTÖ’nün otoritesini baypas etmeye çalışıyor.
ABD, DTÖ’nün keseceği cezalardan kaçınmak için DTÖ’nün temyiz kurumunun çalışmalarına engel koydu. İngiltere merkezli The Guardian Gazetesi tarafından yayınlanan bir habere göre, Çin ve Avustralya dahil DTÖ’nün 127 üyesinin ileri sürdüğü bir ortak bildiride, ABD’nin çabaları nedeniyle DTÖ temyiz kurumunun son 3 yılda normal olarak çalışamadığı, DTÖ’nün anlaşmazlıkları çözme mekanizmasının bir an önce çalıştırılması için DTÖ temyiz kurumunun hakemlerinin derhal görevlendirilmesi gerektiği belirtildi.
ABD’li yetkililer, uluslararası toplantılarda mevcut uluslararası düzenin korunması gerektiğini vurguladılar. Ancak ABD yönetiminin DTÖ’ye verdiği karşılık, mevcut uluslararası düzenin ABD için ne anlam taşıdığını iyice yansıtmış oldu. Buna göre, dünya ülkelerinin ABD’nin belirlediği kurallara koşulsuz uyması olması gerekiyor. Fakat, ABD’nin kuralları hayata geçirmesi gerekmiyor. Bu sebeple uluslararası ticaret kurallarına en büyük zarar veren taraf ABD’dir.
DTÖ’nün kurallarını hiçe sayan ABD, onaylanan Çip ve Bilim Yasası ve Enflasyon Azaltma Yasası aracılığıyla uluslararası ticaret düzenini bozmaya çalıştı. Dünya Bankası’nın eski baş ekonomisti Anne Osborn Krueger yaptığı açıklamada, dünya ülkelerinin uyurgezerlik modunda ticaret savaşını başlatabileceklerini ifade etti. ABD Kongresi’nde onaylanan söz konusu iki yasa, küresel ticaret için iki saatli bomba anlamına geliyor. Bu iki yasada belirlenen ayrımcı ticari politikalar ve ticari korumacılık maddeleri, ABD’nin müttefikleri dahil tüm ülkeler tarafından reddedildi. Dünya çapındaki bir ticaret savaşı ABD’nin bu iki yasası nedeniyle başlayabilir.
COVID-19 salgını ve Ukrayna’da gerginliğin tırmandırılması dolayısıyla dünya ekonomisinde belirsiz unsurlar artmaya devam ediyor. Bu durumda, ABD kendi ekonomik çıkarlarını korumak için uluslararası ticaret kurallarını bilerek bozuyor.
Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
