Çeliğe olan talep ve çelikteki üretim artışı ekonomilerin gidişatına ve büyümeye dair önemli ipuçları veren bir gösterge. İmalat sanayi, savunma, enerji, elektronik, gemi inşaat sektörleri gibi hemen her alana hammadde sağlayan çelik sektörü, üretimin ve ekonominin devamlılığı açısından da stratejik bir öneme sahip.
KPMG Türkiye’nin yayımladığı “Çelik Sektörel Bakış - 2022” raporuna göre Türkiye’nin çelik sektörü son 2 yılda pandemi ve beraberinde daha da artan korumacılık önlemleri, yeni pazar arayışları, tedarik ve hammadde sıkıntıları gibi zor şartların gölgesinde geçen bir dönemde birçok sınavdan başarı ile geçti.
Raporda yer alan verilere göre ülkemizde çelik sektörü küresel salgın nedeni ile büyük üretici ülkelerin yüzde 10 - 20 oranında küçüldüğü 2020 yılında yüzde 6 oranında büyümeyi başardı. 2021 senesinde de hem yurt içinde imalat sanayindeki canlılık hem de mevcut ve yeni pazarlardaki güçlü varlığı nedeniyle sektörde üretim, yüzde 13 artarak 40 milyon ton seviyesini geçti. Böylelikle Türkiye önceki sene olduğu gibi 2021 yılında da dünya genelinde 7. sırayı, Avrupa’nın da en büyük çelik üreticisi konumunu korudu.
Çin’deki düşüşü diğer büyük ülkeler dengeledi
Dünya genelinde ise ham çelik üretimi 2021'de yüzde 4,7 oranında artış gösterirken bu dönemde Çin'deki yüzde 3’lük düşüş diğer büyük üretici ülkeler tarafından dengelendi. 2021 yılında pandeminin küresel ekonomiye etkilerinin azalması ile önemli çelik üreticilerinden Hindistan üretimini yüzde 17,8, Japonya yüzde 14,9 ve Güney Kore ise yüzde 5,2 artırdı. Avrupa’da ise ham çelik üretiminde 2020 yılına göre yüzde 15,4 artış gerçekleşirken ABD'de büyüme yüzde 18,3 oldu.
Sektör 2022 yılına yüksel talep ile girdi
Sektör içinde bulunduğumuz 2022 yılına ise hem yurt içi ve hem de yurt dışından yüksek talep ve canlılık ile girdi. Özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeni ile Avrupa’nın Türkiye çeliğine olan talebi artış gösterdi. Bununda beraber ilk 6 ayda çelik fiyatlarında yaşanan artış Türkiye’nin ihracatını geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 25-30 civarında yukarı taşıdı. Tutarsal artışın tersine 2022 yılı ilk yarısında Türkiye’de çelik üretimi ton bazında ise geçtiğimiz seneye göre yüzde 4,6 oranında daralma göstererek 18,9 milyon ton olarak gerçekleşti. Özellikle haziran ayı üretimi geçtiğimiz yıla göre yüzde 13 oranında azaldı. Küresel ölçekte de üretim ilk yarıyılda yüzde 5,5 oranında geriledi. Üretimdeki düşüşün nedenlerinin başında Çin’de devam eden sert Covid-19 önemleri ve beraberinde inşaat sektöründeki yavaşlama, Ukrayna’daki savaşın küresel yansımaları, ABD’de resesyon endişeleri ile Avrupa kaynaklı talep daralmaları gösterilebilir.
“Önemli olan sürdürülebilir büyümemize devam edebilmektir”
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye Metal ve Maden Sektör Lideri Burak Yıldırım, “Ekonomik kalkınma için önemli sektörlerin başında gelen çelik sektörü küresel konjonktürlere, ekonomik - siyasi gelişmelere ve diğer büyük üretici ülkelerin aksiyonlarına oldukça duyarlıdır. Bu nedenle benzer iniş çıkışlar gelecekte de yaşanacaktır. Bu tür dalgalanmalara rağmen önemli olan orta ve uzun vadede değişen şartlara uyum sağlayarak sürdürülebilir büyümemize devam edebilmektir. 2021 yılı ve 2022 yılının ilk yarısı bu kapsamda çok hareketli geçti. AB ve ABD’nin korumacılık önlemleri, Çin’in iç tüketime odaklanması, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, iklim değişikliği ile mücadele çerçevesinde AB’nin uygulamaya geçireceği Sınırda Karbon Düzenlemesi, ülkelerin ambargo uygulamaları ve tedarik sorunları son dönemde Türkiye’deki çelik üreticilerinin öncelikli ajanda konuları oldu” dedi.