Genellikle şiddetli karın ağrısı ile kendini gösteren safra kesesi ve safra yolu hastalıkları toplumda sık olarak izleniyor. Kadınlarda erkeklerden daha çok görülen safra kesesi hastalıklarının nedenleri arasında; aile öyküsü, ileri yaş ve obezite gibi etkenler yer alıyor. Cerrahi yöntemlerin kullanıldığı bu hastalıklar, ERCP olarak bilinen “Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreaticografi” yöntemi ile girişimsel yolla tedavi edilebiliyor. ERCP yönteminin hastaya sağladığı avantajlar arasında ise hastanın organ ve bağırsak kaybı yaşamaması, işlemin daha hızlı ve kolay uygulanması, hastanın günlük hayatına daha kısa sürede dönmesi gibi durumlar bulunuyor. Memorial Ankara Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Ömer Kurt, safra kesesi ve safra yolları hastalıklarında ERCP yöntemi kullanılması ile ilgili bilgi verdi.
Hamilelerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda daha sık izleniyor
Karaciğerde üretilen safranın depolandığı yer olan safra kesesi, mide ile iletişim halinde olup, tüketilen besinlerin sindirilmesine yardımcı olmak için bu safrayı oniki parmak bağırsağına boşaltır. Safra kesesinde veya safra yolunda zaman zaman farklı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülen safra kesesi hastalıkları, hamilelerde ya da doğum kontrol hapı kullananlarda daha sık izlenmektedir. Bununla birlikte ailesel geçiş, ileri yaş ve obezite gibi etkenler hastalığın görülme oranının artmasına neden olmaktadır.
Taş, çamur ve tümör tıkanıklık ile daralmaya neden olabilir
Safra kesesinde oluşan rahatsızlıklardan biri safra kesesinde oluşan çamur ve taşlardır. Çamur ve taşlar, bazı durumlarda safra kesesinin çıkışını tıkayabilir. Bu tıkanıklık kesenin içini boşaltamaması nedeniyle şiddetli ağrıya neden olabilmektedir. Safra kesesinde oluşan basınç, kesenin çıkışını tıkayan taş ve çamuru oniki parmak bağırsağına yani safra yoluna kadar iterek, safranın bağırsağa akışını engeller.
Safra ile ilgili ortaya çıkabilecek bir diğer rahatsızlık da tümörlerdir. Safra yolunun kendi tümörleri kanal şeklindeki bölümde gelişip yolu tıkayabilmektedir. Bununla birlikte komşu organlarda ortaya çıkan tümörler ve lenf bezesi büyümeleri dışardan baskı uygulayarak safra kanalını daraltıp, safra akışını engelleyebilmektedir.
Sancılı karın ağrısı en sık belirtidir
Taş, çamur veya tümör sebepli oluşan darlık ve tıkanmalarda şikayetler, safra akışının engellenmesine bağlı olarak meydana gelmektedir. Safra içeriğinde bulunan ve dışkıya rengini veren bilirübin maddesinin bağırsağa ulaşmaması nedeniyle oluşan açık renk dışkı, kanda bilirübin yükselmesi nedeniyle gözde ve ciltte sarılık oluşması, idrar renginin koyu çay rengine dönmesi, safra kanalında basınç artışı ile ortaya çıkan sancılı karın ağrısı, oluşabilecek enfeksiyona bağlı ateş ve titreme safra ve safra yolu hastalıklarının belirtileri arasında yer almaktadır.
İleri görüntüleme yöntemleri teşhise yardımcı olur
Belirtilere yönelik şikayeti olan hastalara uygulanacak kan tahlilleri ve görüntüleme yöntemleri ile tanı konulabilir. Görüntüleme metotlarından ultrason ile tanı konulabileceği gibi, birçok hastada safra yolu değerlendirmesi için Endoskopik Ultrason (EUS) veya safra yolu MR (MRCP) yöntemi gerekebilmektedir.
ERCP işlemi gerektiğinde tekrarlanabilir
Safra yolunda oluşan taş, çamur ve tümör nedenli tıkanıklık ve darlıklar ERCP olarak bilinen Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreaticografi yöntemi ile tedavi edilebilmektedir. Endoskopide kullanılan cihaza benzer bir cihazla, anestezi altında uygulanan ERCP yönteminde ağız yolundan hastanın oniki parmak bağırsağına ulaşılır. Kılavuz bir tel ve işlem esnasında anlık çekilen röntgenler ile girilen yerin doğruluğu teyit edildikten sonra, darlığın ve tıkanıklığın seviyesi ve yeri tespit edilir. Giriş yeri içeriden yapılan bir kesi veya balon ile genişletilir. İşlem sebebi taş ve çamur ise cihazın kanalından çeşitli aletler ilerletilerek taş ve çamur dışarı çıkarılır. İşlemin yapılma nedeni darlık olduğunda ise yolu genişletmek için plastik veya metalik stent takılır. Gerektiği durumlarda bu işlem tekrarlanabilmektedir.
ERCP ile bu hastalıklardan daha konforlu bir şekilde kurtulabilirsiniz
ERCP hem tanı hem tedavi için kullanılır Büyük ve zorlu ameliyatlara gerek kalmadan girişimsel yolla safra kesesi ve safra yolu hastalıkları tedavi edilir Hasta organ ve bağırsak kaybından korunmuş olur Diğer alternatif tedavilere göre daha hızlı ve daha kolay uygulanır Hastaların iyileşme ve hastanede kalış süreleri kısalır Hastada herhangi bir kesi olmadığı için yara iyileşmesi, enfeksiyon, ağrı, kanama gibi komplikasyonlar daha düşük olur Genel anestezi kullanılmadığı için hasta daha konforlu bir süreç geçirir Güvenli bir işle olan ERCP, gerekli durumlarda öncelikle denenen rutin pratik haline gelmiştir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
