Sabah stratejisi

Dün ABD'de açıklanan enflasyon beklentilerden düşük gelince piyasalardaki risk alma iştahında güçlü bir artış oldu. Amerikan borsaları %3,7-7,4 arası yükselişler kaydetti.  Dolar endeksi (DXY) 13 Eylül'den beri kaydedilen en düşük seviye olan 107,7 seviyesine kadar sert bir çekilme yaşadı. Amerikan 10 yıllıkları da bu sabah itibarıyla %3,82'nin altına sarkmış durumda. Veri sonrasında artık Fed'e yönelik 'pivot' beklentiler de arttı. Faizde tepe noktası %5'in hafif üzerinden tekrar %4,75 - %5,00'e geriledi. Avrupa tarafına baktığımızda, piyasalardaki pozitif havanın Alman DAX endeksi öncülüğüne bu bölgeye de sıçradığını gözlemledik. Euro Stoxx 50 endeksi %3,2 yükseldi. Yurtiçi tarafta ise BİST-100 endeksi 4.364-4.498 seviyeleri arasında işlem gördü. Gün sonu 4.467'den gerçekleşirken günlük değişim %2,4 olarak hesaplandı. Son 9 işlem gününde kesintisiz yükselişler %15,2'lik bir yükselişe işaret ederken, işlem hacmi de 105,5 milyar TL'yi gösterdi. EREGL, SISE ve THYAO hisselerindeki yukarı yönlü hareketler endeksin yükseliş kaydetmesinde etkili oldu. Ek olarak, 2 günlük düşüşün ardında XBANK dün %3,8 günlük yükseliş kaydetti. Bugüne bakıldığında MSCI Asya Pasifik endeksinde %4,3 civarı alıcılı bir görüntü var. Avrupa vadelileri İngiltere hariç pozitif seyrediyor. ABD vadelileri de artıda. Borsa İstanbul'da küresel risk iştahındaki olumlu görüntüye paralel alıcılı bir açılış bekliyoruz. Dün akşam açıklanan MSCI endeks değişiklikleri nedeniyle hisse bazlı sert hareketler görülebilir. Ek olarak, Moody's dün gece Türkiye'nin büyüme tahminini yükseltti. Veri tarafında bugün yurtiçinde ödemeler dengesi ve sanayi üretimi açıklanacak. ABD'de ise Michigan tüketici güven endeksi izlenecek.

MAKROEKONOMİ

   
ABD'de ekim ayında TÜFE, aylık bazda %0,6 artış beklentilerine karşın %0,4 artış sergilerken, yıllık bazda ise %8,2'den %7,7'ye yavaşlayarak ocak ayından bu yana en düşük seviyede gerçekleşti, beklentiler ise yıllık bazda %7,9 seviyesine yavaşlaması yönündeydi. Detaylara bakıldığında TÜFE'de beklentilerin altındaki artışta, aylık artış hızlarının, gıda ürünlerinde (%0,8'den %0,6'ya), birinci el taşıtlarda (%0,7'den %0,4'e), ulaşım hizmetlerinde (%1,9'dan %0,8'e) yavaşlaması, bunun yanında ikinci el taşıt fiyatlarının aylık %2,4 gerilemeyle düşüşünü hızlandırarak dördüncü aya taşıması, giyim ürünleri fiyatlarının düşüşünü (%0,3 düşüşten %0,7 düşüşe) hızlandırması ve sağlık hizmetleri fiyatlarında görülen düşüş (%0,6 düşüş) belirleyici oldu. Buna karşın, aylık bazda enerji ürünleri fiyatlarında önceki üç ayda düşüş gözlenmesinin ardından ekimde aylık %1,8 artış gözlenirken, kira artış hızında ise hızlanma (%0,7'den %0,8'e) görülmekte, medikal malzeme fiyatlarında ise bir önceki ayda sınırlı düşüşün ardından yatay seyir kaydedildi. Gıda ve enerji fiyatlarını dışlayan çekirdek TÜFE ise, aylık bazda %0,3 artışla beklentilerin (%0,5 artış) altında artış sergilerken, yıllık bazda %6,6'dan %6,3 seviyesine yavaşlayarak beklentilerin (%6,5) altında gerçekleşti. Özellikle geçen hafta açıklanan ekim ayı istihdam piyasası verilerinin karışık bir görünüm sunmasının ve dün beklentilerin altında açıklanan enflasyon verilerinin ardından, gelecek ay açıklanacak enflasyon ile istihdam piyasası verileri, Fed'in faiz artış hızına ve faiz patikasına yön vermesi açısından dikkatle takip edilecektir.

Ayrıca ABD'de istihdam piyasası verilerinden, 5 Kasım haftasına ilişkin haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları, 218 bin kişiden 225 bin kişi seviyesine beklentilerin üzerinde yükseldi, bununla birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürdü, özellikle küresel ekonomik görünüme yönelik karamsar beklentilerle birçok firmanın, maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmaya yöneldikleri gözlenmekte. Bu kapsamda, ABD'de son haftalarda bazı büyük teknoloji, sanayi ve finans sektörü firmalarının işten çıkarmalara gitmesi, yeni işsizlik maaşı başvurularının dalgalı bir seyir izlemesine neden olmakta.

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı konuşmasında, 2022 yılının ikinci yarısına ilişkin öncü göstergelerin, küresel yavaşlamanın da etkisiyle ılımlı büyümeye işaret ettiğini ve yıl geneline ilişkin %5 oranında bir büyümenin gerçekleşmesini öngördüklerini, 2023 yılında da dengeli görünümünü koruması beklenen ekonomik büyümenin %5 olmasının hedeflendiğini belirtti. Ayrıca Bakan Nebati, Hazine destekli KKM hesaplarında yenileme oranının yaklaşık %70 seviyesinde olduğunu ve söz konusu KKM hesaplarına bugüne kadar yaklaşık 91,6 milyar TL tutarında destek ödemesi gerçekleştirildiğini söyledi. Bunun yanında Bakan Nebati, Hazine olarak uygun koşullarda dış finansman olanaklarını değerlendirdiklerini ve bununla birlikte, önümüzdeki yıl yurt içinde döviz cinsi borçlanmanın payını azaltmaya devam edeceklerini söyledi. Ayrıca Bakan Nebati, bu yıl doğal gaz ve elektrik tüketimine yönelik sübvansiyonlara, sosyal kesimlere sağladıkları ilave desteklere, çalışanlar ve emeklilere yönelik yaptıkları ücret ve maaş artışlarına ve vazgeçtikleri vergi gelirlerine rağmen Merkezi Yönetim bütçe açığının GSYH'a oranının %3,4 seviyesinde gerçekleşmesini beklediklerini belirtti.

Yurt içinde ise, TÜİK tarafından eylül ayına ilişkin iş gücü piyasası istatistikleri yayınlandı. Arındırılmış işsizlik oranı eylül ayında istihdam edilenlerin sayısındaki azalışın yanında işsiz sayısının da artmasının etkisiyle Haziran 2014'ten bu yana en düşük seviye olan %9,8'den %10,1'e yükselerek yeniden çift haneli seviyelere geldi. Arındırılmamış işsizlik oranı %9,8'den %9,9'a hafif yükseldi.

• 3. çeyrekte ekonomik aktivitede yılın ilk yarısına göre yavaşlama gözlense de istihdam piyasası olumlu bir seyir izledi. 3. çeyrekte bir önceki çeyreğe göre istihdamda 123 bin kişilik artışın yanında, işsiz sayısında 234 bin kişilik düşüşle, işsizlik oranı ortalama %10,7'den %10 seviyesine geriledi. Yılın geri kalanında özellikle ihracatta yavaşlama beklentisinin istihdam artışında yavaşlamaya neden olabileceği değerlendirilmekte, bununla birlikte iş gücüne katılımın seyri de işsizlik oranı üzerinde belirleyici olacaktır.
• Arındırılmış verilere göre işsiz sayısı önceki son dört aydaki toplam 388 bin kişilik düşüşün ardından eylül ayında 120 bin kişi artarken, istihdam 54 bin kişi düşüş kaydetti. İş gücüne katılım oranı %52,9'da yatay seyretti, istihdam oranı da %47,6'ya hafif geriledi. Kadın işsizlik oranı %12,6'dan %12,8'e, erkek işsizlik oranı ise %8,4'ten %8,8'e yükseldi.
• Tamamlayıcı göstergelerde de kısmi zayıflamalar gözlendi. Eylül ayında atıl iş gücü oranı %19,9'dan %20,3'e, daha fazla çalışmak istediği halde haftalık 40 saatten az çalışan kişilerin de işsiz sayısına eklenerek bulunan zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %13,5'ten %14'e ve işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı ise %16,5'ten %16,7'ye yükseldi (Şekil 1).
• Öncü göstergeler kapsamında ekim ayına ilişkin anket göstergeleri istihdamda karışık bir görünüme işaret etmekte. S&P Global/İSO imalat sanayi raporunda imalat firmalarının yeni siparişlerdeki yavaşlamayı, satın alma faaliyetlerine ve çalışan sayılarına da yansıttığı ve istihdamda Mayıs 2020'den bu yana en belirgin azalmanın görüldüğü belirtilmekteydi. Buna karşın sektörel güven endekslerinde ekim ayında gelecek üç aya ilişkin istihdam beklentileri hizmet sektöründe düşüş kaydederken diğer sektörlerde artış sergiledi, ancak reel kesimde yataya yakın seyretmesi, sanayi istihdamı artışında durgunluğa işaret etti.
• Ekim ayında İŞKUR'un yayınladığı açık iş ve işe yerleştirme verilerine baktığımızda ise açık işlerde tüm sektörlerde düşüşler (en fazla düşüş hizmet sektöründe gözlenirken, sanayi sektöründe daha az düşüş görüldü, inşaat ve tarım sektörlerinde ise sınırlı düşüş oldu) görüldü. İşe yerleştirme verilerinde de tüm sektörlerde düşüşler gözlendi, en fazla düşüş sanayi sektöründe gözlenirken, hizmetler sektöründe daha az düşüş görüldü, inşaat ve tarım sektörlerinde sınırlı düşüşler gerçekleşti.

Ayrıca TÜİK tarafından eylül ayı inşaat maliyet endeksi verisi yayınlandı. Eylül ayına ilişkin inşaat maliyet endeksinin artış hızı, aylık %1,98'den %1,57'ye yavaşlarken, yıllık ise %116,98'den %119,83'e yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaştı.

Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, tüketici güveni göstergelerinden kasım ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi TSİ 18'de takip edilecek. Ekim ayı Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, 58,6'dan 59,9'a yükselerek beklentilerin hafif üzerinde gerçekleşmişti ve böylece son altı ayın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Tüketici güven endeksinin kasımda  59,5 seviyesine hafif gerilemesi beklenmekte.

Ayrıca Almanya'da ekim ayı nihai TÜFE verisi TSİ 10'da takip edilecek. Almanya'da ekim ayı öncü TÜFE, özellikle gıda ve enerji fiyatlarındaki artışların öncülüğünde aylık %0,9 artışla beklentileri (%0,6 artış) aşarken, yıllık bazda ise %10'dan %10,4 seviyesine yükselerek ve Aralık 1951'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı.

Bunun yanında, İngiltere'de yılın üçüncü çeyreğine ilişkin öncü GSYH büyüme verileri açıklanacak. İngiltere ekonomisi yılın birinci çeyreğinde çeyreksel bazda %0,8 büyüme sergilemesinin ardından ikinci çeyrekte ise Rusya ve Ukrayna savaşının devam eden etkileri, Rusya kaynaklı enerji arz güvenliğine yönelik endişeler, artan enflasyonist baskılar, sıkılaşan finansal koşullar ve artan resesyon endişelerinin etkisiyle büyüme hızı çeyreklik bazda %0,2 seviyesine yavaşlarken, yıllık büyüme hızı da %8,7'den %4,4'e yavaşlamıştı. İngiltere ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde ise, çeyreklik bazda %0,5 oranında daralması ve yıllık büyüme hızının ise %4,4'ten %2,1'e yavaşlaması bekleniyor. Nitekim İngiltere Merkez Bankası (BoE) de, İngiltere ekonomisinin bu yılın üçüncü çeyreği itibarıyla resesyona girdiğinin tahmin edildiğini ve bu kapsamda ülke ekonomisinde daralmanın 8 çeyrek boyunca devam edebileceğini belirtmişti.

Diğer yandan, TSİ 12'de ECB Yönetim Konseyi Üyesi Holzmann'ın, TSİ 15'te ECB Başkan Yardımcısı Guindos'un, TSİ 20.30'da ECB Yönetim Konseyi Üyesi Nagel'in ve TSİ 19'da ECB Başekonomisti Lane'nin konuşmaları, Banka'nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller açısından takip edilecek.

Yurt içinde ise, TSİ 10'da TÜİK tarafından eylül ayı sanayi üretimi, perakende satış ve ciro endeksleri verileri yayınlanacak. Ağustosta sanayi üretimi aylık ve yıllık bazda beklentilerin altında kalarak üçüncü çeyrek büyümesinde tempo kaybının sürdüğüne işaret etmişti. Ağustos ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, yıllık %1 artarak Haziran 2020'den bu yana kaydedilen en yavaş hızdaki artışı kaydetmişti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de aylık bazda temmuzda %6,1'lik keskin düşüş sonrası %2,4 artış kaydetmişti.

• S&P Global/İSO imalat PMI, eylül ayında büyüme temposundaki yavaşlama görünümü ile uyumlu olarak 46,9 seviyesine gerilerken ardı ardına 7 aydır büyüme eşik seviyesi olan 50'nin altındaki seyrini sürdürmüştü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre eylül ayında ihracat aylık %0,8 artarak 2022 yılı ortalamasının sınırlı üzerinde gerçekleşmişti. Reel kesim güven endeksi eylül ayında düşüşünü sürdürmüştü ve Temmuz 2020'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşmişti, kapasite kullanım oranı ivme kaybetse de 2021 yılına göre gücünü korumayı sürdürmüştü. Bu açıdan öncü göstergeler genel olarak, eylül ayında kısmi zayıflamaya işaret etmişti. Bu görünümle uyumlu olarak, Bloomberg Anketi'ne göre eylül ayında sanayi üretiminin aylık %0,2 gerilemesi, yıllık artış hızının ise baz etkisiyle %1'den %3,3 seviyesine yükselmesi bekleniyor.

Ayrıca TSİ 10'da TCMB tarafından eylül ayına ilişkin cari işlemler dengesi verisi yayınlanacak.  Ağustos ayında dış ticaret açığının temmuza göre genişlemesine karşılık hizmet gelirlerindeki artışın sürmesiyle cari açık temmuza göre yavaşlamıştı ve piyasa beklentisine yakın 3,1 milyar USD gerçekleşmişti. (İlk 7 ayda cari açık ortalama 5,2 milyar USD seviyesindeydi.) Altın ve enerji hariç cari işlemler dengesi ise geçen sene ağustosta 4,97 milyar USD fazla verirken, bu sene ağustosta 6,28 milyar USD fazla vermişti. TÜİK verilerine göre eylül ayında dış ticaret açığı 9,6 milyar USD seviyesinde gerçekleşerek ağustosta ulaştığı rekor seviye olan 11,2 milyar USD'den gerilemişti. DHMİ verilerine göre dış hat yolcusu eylülde yıllık güçlü artışını sürdürmüştü, bu durum da turizm gelirlerinin güçlü seyrini sürdürdüğüne işaret ediyor, dolayısıyla eylül ayında cari açığın aylık bazda gerilemesi beklenebilir. Bu kapsamda, Bloomberg Anketi'ne göre eylül ayında cari açığın aylık bazda 2,5 milyar USD seviyesine gerilemesi bekleniyor. Bu seviyelerde gerçekleşebilecek cari açıkla ise 12 aylık kümülatif cari açık 40,9 milyar USD seviyesinden 45,2 milyar USD'ye çıkacak, GSYH oranı da 2. çeyrek verisini baz aldığımızda %4,9'dan %5,5'e yükselecek.
 
ŞİRKET HABERLERİ 

Aksigorta (AKGRT, Pozitif): Şirket'in 2022 Ekim ayındaki genel toplam prim üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %113 oranında artarak 1.312mn TL'ye yükselmiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise aynı dönemler itibarıyla %167 artarak 1.052mn TL olmuştur. Ekim ayı prim üretimi ile beraber Şirket'in 2022 Ocak - Ekim dönemi genel toplam prim üretimi yıllık %94 oranında artarak 9.880mn TL'ye yükselmiştir.

Enka İnşaat (ENKAI, Nötr): Şirket, Kırklareli ilinde bulunan 890 MW kapasiteli Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralinin lisans sahibi Verbena Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin %100 hissesini 12,9mn USD karşılığı 10 Kasım 2022 tarihinde satın almıştır.

Girişim Elektrik Sanayi (GESAN, Sınırlı Pozitif): Şirket ortağı Ali Gökhan Öztürk, yerli ve yabancı, bireysel ve kurumsal yatırımcılara yapmış olduğu pay satış işlemlerinden elde ettiği tutarın 150mn TL'sini Şirketin ve iştiraklerinin işletme sermayesinin güçlendirilmesi, projelerin ve yatırımların hızlandırılması, özkaynak desteği sağlanması amaçlarıyla kullanılmak üzere Şirkete Türk Lirası üzerinden faizsiz borç olarak vermiştir.

Öte yandan, Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında GESAN.E payları 11/11/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 09/12/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar emir paketi tedbiri ile işlem görecektir. Emir paketi tedbiri, 'piyasa emri ve piyasadan limite emir girişinin kısıtlanması', 'emir iptalinin, emir miktar azaltımı ile emir fiyat kötüleştirmesinin yasaklanması' ve 'emir toplama bilgi yayınının kısıtlanması' uygulamalarını kapsamaktadır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas tedbirleri) emir paketi tedbirlerinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.

Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.


SEKTÖR HABERLERİ

MSCI Endeks Değişiklikleri: 30 Kasım'dan itibaren geçerli olacak MSCI endeks değişiklikleri açıklandı. Buna göre MSCI Türkiye endeksine, Sasa Polyester (SASA), Hektaş (HEKTS) ve Yapı Kredi Bankası (YKBNK) eklendi. Çıkartılan hisse olmadı. Küresel çapta küçük ölçekli şirketler endeksine ise Aygaz (AYGAZ), Borusan Mannesmann (BRSAN), Doğuş Otomotiv (DOAS), Girişim Elektrik (GESAN), Kontrolmatik (KONTR), Kordsa (KORDS), Odaş Elektrik (ODAS), Smart Güneş Enerjisi (SMRTG), Oyak Yatırım (OYYAT) ve Ziraat GYO (ZRGYO) eklenirken, Aksa Enerji (AKSEN), Gübre Fabrikaları (GUBRF), Hektaş (HEKTS), Jantsa (JANTS) ve Kızılbük GYO (KZBGY) çıkarılmıştır.


Türk Eximbank, Emirates NBD Capital Limited, ICBC Turkey Bank A.Ş. ve Mizuho Bank, Ltd.'nin koordinatör ve Standard Chartered Bank'ın sürdürülebilirlik koordinatörü olduğu sürdürülebilirlik bağlantılı sendikasyon kredisi ile uluslararası piyasalardan 1 yıl vadeli 404,2 milyon avro, 136 milyon ABD doları ve 350 milyon Çin yuanı olmak üzere toplam 588 milyon ABD doları tutarında kaynak temin etmiştir.

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Türk İlaç ve Serum (TRILC, Sınırlı Pozitif): Şirket'in 3Ç2022'deki ana ortaklık net dönem karı geçen yılın aynı dönemine göre %219,6 oranında artarak 26,3mn TL olarak gerçekleşmiştir. Şirket'in satış gelirleri 3Ç2022'de geçen yılın aynı dönemine göre %6,2 oranında artış göstererek 219,6mn TL olurken satışların maliyeti de %20,9 azalarak 144,8mn TL olarak kaydedilmiştir. Buna bağlı olarak brüt kar %214 oranında artarak 74,9mn TL'ye yükselmiştir. Brüt kar marjı da 22,6 puan artarak %34,1 olmuştur. Şirketin operasyonel giderleri geçen yılın aynı dönemine göre %201,5 oranında artarak 32,2mn TL'ye yükselmiştir. Böylece faaliyet karı da aynı dönemler itibarıyla %223,8'lik artışla 44,7mn TL olmuştur. FAVÖK de 3Ç2022'de %200,1 oranında artarak 45,5mn TL olmuştur. Şirket bu çeyrekte yatırım faaliyetlerinden gerçeğe uygun değerleme kaynaklı 14,1mn TL gelir kaydetmiştir. 25mn TL'lik net finansman gideri ve 7,3mn TL'lik vergi gideri sonucunda 2022 yılı 3. çeyrek ana ortaklık net dönem karı 26,3mn TL olarak gerçekleşmiştir.

3. çeyrek kar rakamıyla birlikte Şirket'in 9 aylık ana ortaklık net dönem karı 58,2mn TL ile geçen senenin aynı dönemine göre %9,5 azalmıştır.
 
Alcatel Telekomünikasyon (ALCTL): Şirket ile Netcom Bilgisayar Yazılım İnternet ve Telekominikasyon Hizmetleri San. Tic.A.Ş. arasında, Radiolink ve DWDM ekipmanı tedarik edilmesi hususunda toplam net bedeli KDV hariç 6,1mn ABD Doları ve 28,1mn ABD Doları olan iki sözleşme imzalanmıştır.

Pasifik GYO (PSGYO): Şirket projelerinden Ankara Yenimahalle İstasyon Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İşi (Merkez Ankara)'nde Emlak Konut GYO ile yapılan sözleşmeye Ek 9 No.lu Protokol ile Arsa Satışı Karşılığı Şirket Yüklenici Payı Toplam Geliri 3.8mn TL'den 5.1mn TL'ye artmıştır.

FAİZ PİYASALARI

Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %10,50 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 34 milyar TL'lik (%10,50'den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 137 milyar TL oldu.

Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 15 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 20 baz puana varan düşüşler görüldü. 
 

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı