Rusya yaptırımları ve MIR konusu. Rusya'nın işgalinden sonraki ilk haftalarda önlem dalgaları halinde yayılan batı yaptırımları, Rusya'nın en büyük bankalarını, enerji ve savunma şirketlerini ve yüzlerce üst düzey yetkiliyi ve en zengin iş adamını küresel pazardan uzaklaştırmaya çalıştı.
Yaptırımlardan kaçınmaya yönelik daha geniş kapsamlı baskının bir parçası olarak, Batılı çabalar, Ruslar adına ödemeleri yöneten kişileri ve Moskova için paralel ödeme ağları kurulmasına yardımcı olan işletmeleri hedef alacak.
ABD ve AB, ülkenin bankacılık sektörünün yasadışı finansman için potansiyel bir arka kapı olduğu endişeleri arasında, Rusya'nın yaptırımlardan kaçınmasını engellemesi için Türkiye üzerindeki baskıyı artırıyor.
ABD Hazine Bakanlığı Perşembe günü yaptığı açıklamada, “RuHSR, OFAC'a, herhangi bir faaliyet için veya herhangi bir faaliyet için maddi yardımda bulunduğu, sponsorluk yaptığı veya finansal, maddi veya teknolojik destek veya mal veya hizmet sağladığı tespit edilen kişilere engelleyici yaptırımlar uygulama yetkisi veriyor. Aldatıcı veya yapılandırılmış işlemler veya herhangi bir Birleşik Devletler yaptırımını atlatmak için yapılan işlemler veya mülkiyeti ve mülkiyetteki çıkarları RuHSR uyarınca bloke edilen herhangi bir kişi dahil olmak üzere RuHSR kapsamında yaptırıma tabidir. OFAC, Rusya'nın NSPK veya MIR Ulusal Ödeme Sisteminin kullanımını Rusya Federasyonu toprakları dışına genişletme çabaları da dahil olmak üzere, Rusya'nın yaptırımlardan kaçınmasının destekçilerine yanıt olarak bu hedefleme yetkililerini kullanmaya hazırdır.'
ABD, Rusya'nın yurtiçi ödeme sistemi Mir'e entegre olan 5 önemli Türk bankasına odaklanıyor. Türkiye üzerindeki baskı, batılı başkentlerin yeni önlemler almak yerine mevcut yaptırımların daha sıkı uygulanmasına yönelmesiyle ortaya çıkıyor.
Batı, Vladimir Putin'in Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından uygulanan ekonomik yaptırımların Rusya ekonomisine umdukları kadar zarar vermediğini kabul ediyor. Ancak mevcut önlemlerdeki boşlukları kapatmaya devam ediyorlar, Kremlin'in finansal yaşam çizgilerini yavaş yavaş sıkıştıracaklar.
Perşembe günü yayınlanan kılavuzda, ABD Hazine Bakanlığı, ABD dışındaki finans kuruluşlarının 'Rusya Federasyonu toprakları dışında Mir Ulusal Ödeme Sisteminin genişletilmiş kullanımı yoluyla Rusya'nın ABD yaptırımlarından kaçma çabalarını destekleme' riski olduğu konusunda uyardı.
Açıklamada, ABD'nin Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi'nin, Rusya'nın Mir ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere yaptırımlardan kaçınmasını destekleyenlere yanıt olarak engelleme yaptırımları uygulamak gibi 'hedefleme yetkilerini' kullanmaya hazır olduğunu da sözlerine ekledi. Bu, belirli yükümlülükler altında bir NATO üyesi olan Türkiye için ciddi siyasi ve ekonomik sorunlar anlamına gelebilir.
Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya'ya yönelik yaptırımları imzalamayı reddetmesi ve son zamanlarda Moskova ile ekonomik işbirliğini derinleştirme taahhüdü batılı müttefiklerini alarma geçirdi. Cuma günü Putin ile görüşecek olan Erdoğan, geçen ay Mir'in Türkiye'de genişletilmesi konusunda 'ciddi ilerleme' olduğunu söyledi.
Türkiye dışişleri bakanlığı, Ankara'nın uzun süredir yalnızca BM destekli yaptırımları uygulama politikasına sahip olmasına rağmen, “Türkiye'nin yaptırımlardan kaçmak için bir kanal haline gelmesine izin vermeme politikamızda da aynı derecede kararlı olduğumuzu” söyledi.
ABD hazine bakan yardımcısı Wally Adeyemo, geçen ay Türk işletmelerini 'Rusya'nın ülkenizi yaptırımlardan kaçmak için kullanma girişimleri' ve 'yaptırım uygulanan Rus merkezli kuruluşlarla işlem yapmanın' riskleri konusunda uyardı.
Yetkililer, Türkiye'ye ek olarak, yaptırımlardan kaçınmaya yönelik potansiyel arka kapılara yönelik baskıların Kafkasya, Orta Asya ve Körfez'deki ülkeleri hedef aldığını söyledi. Rusya her kapıyı deneyecek. ABD Dışişleri Bakanlığı yaptırımlar koordinatörü James O'Brien, 'Her ülkenin bunu takip edip onlarla konuşacağımıza dikkat etmesi gerekiyor' dedi.
Türkiye'de etkisi. Geçen hafta Telegram kanallarında çok sayıda kişi, Türk tatil beldesi Antalya'da Rus turistlerin uğrak yeri olan büyük beş yıldızlı otellerin Mir kartlarını kabul etmediğini belirten resimler yayınladı.
Tur portalı TourDom'un genel yayın yönetmeni Dmitry Danilenko, bir Rus haber sitesine birçok Türk otelinin Mir kartlarını kabul etmeyi bıraktığını, ancak bunun her tatil köyü için geçerli bir genel karar olmadığını söyledi.
“Gerçekten de bazı otellerde ödemeler sonlandırıldı. Hatta seyahat acentelerine bu konuyla ilgili tabelalar, mesajlar, mailler geldi” dedi:
“Türkiye genelinde Mir kart kabulüne gelince, bu sistemin kartları kabul edilmeye devam ediyor. ATM'lerden para çekebilir, onlarla mağazalarda ödeme yapabilirsiniz. Her şey eskisi gibi, kartı hangi Rus bankasının verdiğine bağlı.”
Danilenko, ödemeleri işleyen bazı Türk bankalarının ABD ve AB'nin Rus finans kuruluşlarına karşı uyguladığı ikincil yaptırımlara maruz kalmaktan korkabileceklerini söyledi. Diğerleri, bazı otellerin yaptırımlara maruz kalmak istemeyen yabancı yatırımcılara sahip olabileceğini öne sürdü.
Sonuç? ABD, Rusya'nın yerel ödeme sistemi MIR'e entegre olan 5 önemli Türk bankasına odaklanıyor. Türkiye üzerindeki baskı, batılı başkentlerin yeni önlemler almak yerine mevcut yaptırımların daha sıkı uygulanmasına yönelmesiyle ortaya çıkıyor.
Sayın Erdoğan'ın Rusya'ya yönelik yaptırımları imzalamayı reddetmesi ve son zamanlarda Moskova ile ekonomik işbirliğini derinleştirme taahhüdü batılı müttefiklerini alarma geçirdi. Cuma günü Putin ile görüşecek olan Erdoğan, geçen ay Mir'in Türkiye'de genişletilmesi konusunda 'ciddi ilerleme' olduğunu söyledi.
ABD Hazine Bakanlığı, ABD dışındaki finans kuruluşlarının “Rusya Federasyonu toprakları dışında Mir Ulusal Ödeme Sisteminin genişletilmiş kullanımı yoluyla Rusya'nın ABD yaptırımlarından kaçınma çabalarını destekleme” riski olduğu konusunda uyardı.
Açıklamada, ABD'nin Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi'nin, Rusya'nın Mir ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere yaptırımlardan kaçınmasını destekleyenlere yanıt olarak engelleme yaptırımları uygulamak gibi 'hedefleme yetkililerini' kullanmaya hazır olduğunu da sözlerine ekledi.
NATO müttefiki Türkiye'nin, ABD yaptırımları ile Rusya'nın nüfuzu arasındaki “çapraz ateş” ile sonuçlanması beklenebilir. Bunun sonuçları bilinmiyor ama zaten kendi ekonomik sorunlarından muzdarip olan Türkiye için ne olursa olsun sert olabilir.
Kaynak: Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
