Rehabilitasyon alanında gelişen teknoloji söz konusu olduğunda umut verici noktalardan birinin özellikle protez ve ortez cihazlarında yapılan yenilikçi ürün tasarımları olduğunu belirten uzmanlar, bu yenilikçi yaklaşımın kişinin yaşam kalitesini artırmada etkili olacağını söylüyor. Uzmanlar, 3D yazıcı ve tarayıcı sistemlerinin kullanımının yaygınlaşmasının, gerçeğe yakın uzuvlar ve fonksiyonu arttırıcı ortezler üretilmesi adına önemli ilerlemeler getireceğine dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ortez ve Protez Bölümü Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, ortez ve protez alanında yenilikçi ürün kavramına ilişkin değerlendirmede bulundu.
Ortez ve protez cihazlarındaki yenilikçi ürün tasarımı umut veriyor
Rehabilitasyon alanında gelişen teknoloji söz konusu olduğunda umut verici noktalardan birinin de özellikle protez ve ortez cihazlarında yapılan yenilikçi ürün tasarımları olduğunu belirten Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, “İkinci dünya savaşından sonra artan engelli popülasyonuyla kullanımı artan protez ve ortez teknolojileri, günümüzde teknolojik gelişmelerin ve yazılım biliminin gelişmesiyle önemli derecede ilerleme kaydetmiştir. Ortez ve protez alanındaki yenilikçi ürünler, bireylerin fonksiyonel kapasitelerini arttırmak amacıyla kullanılan cihazların teknoloji yardımlı modifikasyonlarla işlevlerinin arttırıldığı, ticari olarak satışa hazır veya ihtiyaca yönelik özelleştirilebilen tüm ürünleri kapsar.”dedi.
Geniş bir yelpazede rehabilitasyon cihazları bulunuyor
Ortez ve protez alanındaki gelişmelerin, yapay sinir alıcılarıyla desteklenen myoelektrik protez kollardan, elektrik stimülasyonu ile kas fonksiyonunu destekleyerek yürümeye yardımcı olan ayak-ayak bileği ortezlerine kadar geniş bir yelpazede rehabilitasyon cihazlarını içerdiğini kaydeden Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, “Robotik biyonik eller, hidrolik ayak bileği teknolojileri, karbon materyalle üretilmiş ortez ve protezler teknolojileri, suya dayanıklı spor protezleri, teknoloji yardımlı yürüyüş yardımcıları bunlardan sadece birkaçıdır. Bu yeniliklerin büyük çoğunluğunu oluşturan yüksek teknolojili ortez ve protezler, halihazırda uzun yıllardır kullanılan cihazların biyosensörler ve yazılımlar ile geliştirilmesiyle elde edilmiş modifikasyonlarıdır.” diye konuştu.
Mikroişlemci ve biyosensörler doğal hareketlere olanak sağlıyor
Özellikle protez alanında kullanılan nöromüsküler sinyal alıcıları ve mikroişlemcilerin yapay protez eklemlerin normale yakın işlev görmesini sağladığını kaydeden Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, “Protezlerin içine yerleştirilen mikroişlemciler ve biyosensörler, bireylerin hareket paternlerini öğrenerek, yürüyüş şekline uyum sağlayabilir ve hareketler normalden sapma gösterdiğinde sağlıklı bir eklem gibi yumuşak ve doğal hareketler yapılmasını sağlayabilirler. Bireylerin normale daha yakın hareket paternlerine sahip yapay uzuvlarının olması, sadece motor fonksiyonlarını değil, bireylerin psikolojik iyi oluşlarını da destekleyerek sosyal katılımlarını arttırır.” diye konuştu.
Üç boyutlu yazıcı ve tarayıcı teknolojilerinin gelişimi de önemli
Ortez ve protez alanında yapılan inovatif girişimlerin önemli bir kısmının da 3 boyutlu yazıcı ve tarayıcı teknolojilerinin gelişmesiyle hız kazandığına dikkat çeken Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, “Yüksek kaliteli kişiye özel tasarımların yapılmasında kullanılan 3D yazıcı teknolojisi, spor ve rekreasyonel aktivitelerde de kullanılan dayanıklı kişiye özel protez ve ortezlerin yapımında sıklıkla tercih edilir hale gelmiştir. Bilgisayar yardımlı ölçü alma ve üretim yoluyla yapılan ortez ve protezler bireylerin cihaza kolay uyum sağlamasını sağlayarak önceden yaşanan kozmetik problemlerin de önüne geçer.” diye konuştu.
Giyilebilir teknolojiler bireyin adaptasyonunu kolaylaştırıyor
Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, özellikle giyilebilir teknoloji açısından yenilikçi ürünlerin insanların kolaylaştırabileceğini belirterek şunları söyledi:
“Giyilebilir teknolojiler alanında atılan inovatif adımlar, bireylerin hayatlarını vücutlarına eklenen yeni bir materyalin olabildiğince normale yakın fonksiyon görmesini sağlayarak, bireylerin çevreye adaptasyonlarında önemli iyileştirmeler sağlamaktadır. Rehabilitasyon teknolojilerindeki gelişmelerle elde edilen yenilikçi ürünler bireylerin maksimum fonksiyonel bağımsızlığa ulaşmasını kolaylaştırır. Kontrol duyusunu geliştirerek bireylerin günlük yaşamdaki rollerine katılımlarını arttırır. Özellikle engelli bireylerin ailelerinde gelişebilecek bakıcı tükenmişliğini azaltır ve rehabilitasyon ekibinde bulunan sağlık profesyonellerinin tedavi verimini arttırır.” şeklinde konuştu.
Her bireyin ulaşabilmesi mümkün olabilecek
Ortez ve protez alanındaki yenilikçi ürünlerin önündeki engellerin başında yüksek maliyetli oluşlarının geldiğini kaydeden Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, “Ayrıca bu cihazların tamiri ve bakımı oldukça zordur. Bu alanda yapılacak girişimlerin cihazlara her bireyin ulaşabilmesi yönünde umut vermektedir.”dedi.
Engelli bireylerin yaşam kalitesi artacaktır
Gelecekte bu alanda yapılacak inovatif girişimlerin, cihazlara vücudun adaptasyonunu arttırabilmek için duyu entegrasyon sistemlerinin eklenmesi yönünde geliştirilmesi, tüm duyuların algılanarak gerçeğe yakın hareketler oluşturulması yönünde büyük yol kat edeceğini söylemenin mümkün olacağını ifade eden Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, “Özellikle birçok engeli bulunan bireylerin bu teknolojileri rahatlıkla kullanabilmeleri için duyuyu hissedebilen ve kullanıcıya kinestetik geribildirimler verebilen tasarımların yaygınlaştırılması engelli bireylerin yaşam kalitesini oldukça arttıracaktır.” dedi.
3D yazıcılar ile gerçeğe yakın uzuvlar mümkün olabilir
Öğretim Görevlisi, Uzman Fizyoterapist Mert İlhan, geçmişte kullanılan protez ve ortezlerin limitli fonksiyonel özelliklere sahip ve bireylerin sosyal katılımlarını düşürecek stigmatize edici kozmetik sorunlara sahip olduğunu belirterek “3D yazıcı ve tarayıcı sistemlerinin kullanımının yaygınlaşmasının, gerçeğe yakın uzuvlar ve fonksiyonu arttırıcı ortezler üretilmesi adına önemli ilerlemeler getirecektir. Yazılım ve sensörlerden meydana geldiğinden bu üniteler ve benzeri cihazlarda yapılacak teknolojik gelişmeler bu alandaki yenilikçi ürünlerin artışını sağlayacaktır. Daha kararlı, çevresel faktörlerden etkilenmeyen, yüksek performanslı, küçük boyutlu ve düşük maliyetli biyosensörler üretilmesi ise bu cihazların yaygınlaşması yönünde önemli bir adım olacaktır.” dedi.