14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi yaklaşırken, bu döneme özgü bazı suç ve cezalar da gündeme geliyor. Diğer suçlardan farklı olarak seçim dönemlerinde işlenen seçim suçları ve bu suçlara uygulanabilecek cezai yaptırımlar, 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun’un “Seçim Suçları ve Cezaları” bölümünde düzenleniyor.
Seçimlerin serbestlik, eşitlik ve güven ortamı içinde yapılabilmesini amaçlayan bu Kanun’a göre, seçim sürecinde ve seçim günü bazı fiil ve eylemlere, niteliğine göre idari para cezası ve 5 yıla kadar hapis cezası gibi müeyyideler uygulanabiliyor. Örneğin seçim günü yetkili kurulların emirlerine uymayan seçmenlere idari para cezası veriliyor. Mükerrer oy kullananlar ve seçim günü seçim sandığını çalanlar, 5 yıl hapisle yargılanabiliyor. Avukat Ender Unutan Ersözlü, 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak seçim sürecinde görülebilecek suçlara dikkat çekti.
Seçimlerin güven ve eşitlik ortamında gerçekleştirilmesinin toplumsal barış açısından önemine işaret eden Av. Ender Unutan Ersözlü, “Bu hususta seçmenlere büyük sorumluluk düşüyor. 298 Sayılı Seçim Kanunu’nda belirtilen idari para cezaları veya hapis cezalarına ilişkin cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmamak için, seçmenlerin seçim sürecinde ve seçim sırasında dikkatli ve titiz olması gerekiyor” dedi.
Sahte seçmen kütüğü düzenleyenlerin cezaları artırılıyor
İlgili Kanun’da, seçimin kesinleştiği tarih ile oy verme günü arasındaki süreçte dikkat edilmesi gereken seçim suçlarına değinen Av. Ender Unutan Ersözlü, şu bilgileri paylaştı:
“Oy verme günü ve öncesi seçim yasaklarına riayet etmeyenler ve yasak propaganda yapanlara çeşitli müeyyideler uygulanabiliyor. Örneğin seçim propagandasına engel olmak ve seçim propaganda matbualarının yayınlanmasına veya ilanına mani olmak veya bunları tahrip etmek, seçim suçu olarak değerlendiriliyor. Bu suçu işleyenler altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir. Ayrıca, tamamen veya kısmen sahte seçmen kütüğü veya seçmen listesi tanzim eden, bozan, çalan veya yok edenler hakkında Türk Ceza Kanunu’nun ‘belgede sahtecilik’ suçuna ilişkin hükümlerine göre verilecek ceza yarı oranında artırılıyor. Kanun’da yazılı kurulların toplanmalarına veya görevlerinin ifasına mani olanlar, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabiliyor. Seçmen kütüğüne yazılmaya hakkı olmayan bir seçmeni yazan veya yazılmak hakkı olan bir seçmeni yazmayan veya kütüğe yazılmış olup da silinmesi gereken seçmenin adını silmeyen veya silinmemesi gerektiği halde o seçmenin adını silenler bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası alabiliyor.”
Kullandığı oyu sosyal medyada paylaşanlar seçim suçu işlemiş oluyor
Av. Ender Unutan Ersözlü, çeşitli cezaların söz konusu olabileceği diğer seçim suçlarından bazılarını da şöyle sıraladı:
“Kanun’a göre, sandık başında oy verme yönünden kendisine yüklenen sorumlulukları yapmayanlar, kullandıkları oyları sosyal medyada paylaşanlar, oyunu kullandıktan sonra ihtara rağmen sandık başından ayrılmayan veya herhangi bir müdahale telkin veya tavsiyede bulunan veya bunlara teşebbüs eden kimseler seçim suçu işlemiş olur. Mükerrer oy kullanmak, seçmen olmadığı halde oy kullanmak, sandık çalmak, seçim tutanağını tahrif etmek, haksız oy temini için menfaat teklif etmek, seçmenin oy kullanmasına engel olmak, silah taşımak gibi fiil ve eylemler, seçim kanunu kapsamında seçim suçu olarak değerlendiriliyor. Bu suçları işleyenler idari para cezasından çeşitli sürelerde hapis cezalarına kadar bazı müeyyidelerle karşı karşıya kalabiliyor.”
“Seçim yargılamaları azımsanmayacak oranda”
Seçimlerin eşitlik ve güven ortamında geçmesi için seçmenlerin seçim yasaklarına ve kurallarına riayet etmesinin önemini vurgulayan Av. Ender Unutan Ersözlü, “Seçim suçları sadece seçim dönemlerinde gündeme geldiği için uygulama alanı ve süresi dardır ve çok az bilinir. Fakat bilerek ya da bilmeden seçim suçu işleyenler, seçim sonrası sürpriz yargılamalara, para ve hapis cezalarına maruz kalabiliyor. Seçim suçu süreçlerinden gördüğümüz kadarıyla, seçim yargılamaları azımsanmayacak bir oranda. Bu sebeple seçmenlerin, seçimde görev alanların ve siyasi partilerin seçim suçlarına konusunda bilinçlenmesi gerekiyor” sözlerini kaydetti.
Hibya Haber Ajansı