İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Senatosunun kararı ile Türkiye- Moğolistan arasındaki ilişkilerin gelişmesi için gösterdiği gayret, İKÇÜ’nün Moğolistan’daki araştırmalarına verdiği destek ve uluslararası bilinirliğine katkılarından dolayı Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav’a Türk İslam Arkeolojisi Anabilim Dalı'nda Fahri Doktora unvanı verildi.
İKÇÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Muhsin Akbaş’ın ev sahipliğinde, VIP Toplantı Salonunda yapılan doktora tevdi törenine, Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav ile eşi Ganbayaryn Otgongerel, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Süleyman Akbulut, Dekanlar, senato üyeleri ile Moğolistan devlet erkânı katıldı.
Fahri Doktora töreninde konuşan Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav TBMM Başkanı Mustafa Şentop ile yaptıkları görüşmede aldıkları karara göre her iki ülkede yapılan ortak kazılara ilişkin ilgili akademisyenlerin de yer aldığı bir belgesel çekimi kararı alındığını müjdeledi.
İki Ülke Tarihine Işık Tutuluyor
Törene ev sahipliği yapan Rektör V. Prof. Dr. Muhsin Akbaş, yurt dışında olması sebebiyle törene katılamayan Rektör Prof. Dr. Saffet Köse’nin selamlarını ve şükranlarını ileterek başladığı konuşmasında, Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesine ait maden ocağındaki patlama sebebiyle İKÇÜ adına taziyelerini paylaştı.
İKÇÜ ile Moğol Üniversitelerinin iş birliği, Türkiye ve Moğolistan arasında ilişkilerin daha da güçlenmesi ve yeni alanların oluşturulması için Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav’un oldukça önemli bir köprü görevi yürüttüğünü kaydeden Prof. Dr. Akbaş, Türkiyat Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şaban Doğan’ın koordinasyonunda yürütülen çalışmaların iki ülke tarihine ışık tuttuğunu vurguladı. Prof. Dr. Akbaş, “Moğolistan Devlet Üniversitesi ortaklığında kurulan İKÇÜ-MUIS Türkoloji Araştırmaları Enstitüsü Moğolistan'da gerçekleştirdiği kazı çalışmaları ve yüzey araştırmaları, Türk Tarihi açısından ciddi önem arz etmektedir. Türk İslam Arkeolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ersel Çağlıtütüncigil başkanlığında, Moğolistan Devlet Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi ve İKÇÜ - MUIS Türkoloji Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Dr. Ankhbayar Danuu ile birlikte Türk ve Moğolistanlı tarihçi, arkeolog, Sinolog ve Türkologlardan oluşan ekip, Van çevresinde Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi kapsamında çalışmalar yapmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün resmi izniyle tarihi kaynaklarında İlhanlı Devleti hükümdarı Hülagü Han'ın 13. yüzyılın ikinci yarısında Çaldıran'da bir yazlık saray inşa ettirdiği bilgisinden hareketle Van Valiliği ve Van İl Kültür Müdürlüğü’nün de yardımları ile başta Van Müzesi'nde bulunan ve İlhanlı hükümdarı Hülagü Han tarafından inşa ettirildiği düşünülen sarayda kullanıldığı tespit edilen eserleri incelenmiştir. Moğolistanlı bilim insanlarıyla bu bölgede ortak bir kazı çalışması başlatılmasıyla ortaya çıkarılacak eserlerin hem Anadolu hem de Moğol tarihi açısından çok önemli olacağı öngörülmektedir” dedi.
Gelecekteki çalışmalarda Meclis Başkanı Gombojav’un desteklerinin büyük önem arz ettiğini vurgulayan Rektör V. Prof. Dr. Akbaş, “Bu duygu ve düşüncelerle Saygıdeğer Meclis Başkanımız Gombojav’u İKÇÜ Senatosunun tevdi ettiği Türk İslam Arkeolojisi Anabilim Dalı alanında Fahri Doktora unvanından dolayı tebrik ediyor; sağlık, mutluluk ve başarılar diliyorum” şeklinde sözlerini tamamladı.
Moğol Bilim Tarihinde Yeni Bir Sayfa Açıldı
Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav da konuşmasının başında Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesine ait maden ocağındaki patlamada hayatını kaybeden işçilere rahmet, yaralananlara şifa diledi. Rektör Prof. Dr. Saffet Köse’nin nezdinde tüm İKÇÜ Ailesine teşekkürlerini ileten Meclis Başkanı Gombojav, doktora unvanının iki ülke arasındaki ortak iş birliklerinin bir nişanesi olmakla birlikte gelecekteki ilişkilerin daha da gelişmesini hazırlayan bir zemin oluşturduğunu kaydetti.
Binlerce Yıllık Ortak Geçmiş
Moğollarca ‘komşu candır’ bakış açısıyla bakılan bu yakın ilişkilerin daha da güçleneceğini söyleyen Moğolistan Meclis Başkanı Gombojav, “İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisi 53 yıllık bir süreci kapsamasına rağmen bağımız binlerce yıllık bir geçmişe sahip. Moğol İmparatorluğu dönemine ait yüzlerce eser Küçük Asya dediğimiz Anadolu’nun çeşitli yerlerinde gün yüzüne çıkıyor. İKÇÜ ile ortak yapılan kazı Moğol bilim tarihinde yeni bir sayfa açtı. Sarayın keşfinde emeği geçen tüm araştırmacılarımıza tebriklerimi sunuyorum. Kadim Türk tarihine ait eserlerin de Moğol topraklarında yer alması iki ülke toplumu arasındaki tarihi geçmişin ne denli köklü olduğunun ispatıdır” diye konuştu.
Ortak Çalışmalar Belgesel Oluyor
TBMM Başkanı Mustafa Şentop ile iki ülke bilim insanlarının yaptıkları çalışmaları belgesel haline getirme kararı aldıklarını da müjdeleyen Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav, ülkeler arasındaki eğitim iş birliğinin en önemli kısmının İKÇÜ tarafından yürütüldüğüne işaret etti.
Türkçe ve Moğolca arasındaki yakın ilişkiye de dikkat çeken Başkan Gombojav, “Türkiye’de Cengiz ismini taşıyan 95 bin kişi, Batuhan isimli 65 bin kişi, Timuçin isimli 4 bin kişi olduğunu duyduk. Ziyaretlerimde duyduğum birçok kelimenin ortak olduğunu, iki bine yakın kelimenin ortak kullanıldığını öğrendim. İki dil arasındaki ortak bağın da incelenmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu enlem boyunca uzayan bu iki dil arasındaki ilişkilerin araştırılmalarını daha da derinleşmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu derin bağın yanı sıra Moğol gençlerimizin İKÇÜ’ye sürekli olarak öğrenci olarak geldiğini biliyoruz. Bu açıdan da ilişkilerimizi daha da derinleştirmek gayretinde olmaya devam edeceğiz” dedi. Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav sözlerini Türkçe olarak, “Komşu komşunun külüne muhtaçtır. Çok teşekkürler arkadaşlar” diyerek bitirdi.
Törende ayrıca Türk İslam Arkeolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ersel Çağlıtütüncigil Van Aladağ Moğol Sarayı Türk-Moğol Ortak Yüzey Araştırmasının ayrıntılarını içeren bir sunum yaptı. Fahri doktora senato kararının okunmasının ardından Rektör Vekili Prof. Dr. Muhsin Akbaş tarafından Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav’a Fahri Doktora cübbesi giydirilerek, diploması takdim edildi.
İKÇÜ-MUIS Türkoloji Araştırmaları Enstitüsü’ne de ziyarette bulunan Moğolistan Meclis Başkanı Zandanshatar Gombojav, Enstitü Müdürü Dr. Ankbayar Danuu ile Türkiyat Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şaban Doğan’dan yürütülen çalışmalarla ilgili bilgi aldı.
Kaynak: (BYZHA) - Beyaz Haber Ajansı
