10727,58%1,39
36,61% 0,06
39,85% -0,03
3497,87% 1,35
5600,10% 0,76
Ticari gayrimenkul alanında profesyonel hizmetler veren ve yatırım yönetimi danışmanlığı hizmeti sunan JLL Türkiye’nin raporuna göre, pandeminin hissedilen etkilerinin azaldığını söylemek mümkün. Türkiye’de 2022 yılının ilk yarısında gayrimenkul yatırımları açısından hareketlenme devam etmiş ve ekonomik dalgalanmalara rağmen özellikle geliştirme amaçlı arsa ve konutlara ilgi artmıştır.
Yatırım işlemlerinde en büyük payı geliştirme amaçlı arsalar aldı
Öngörülmeyen ekonomik yapı, geliştiricileri satış stratejilerini değiştirmeye yöneltti. 2022 yılının ilk yarısında yatırım işlemlerinde en büyük pay geliştirme amaçlı arsaların oldu. Bunda, yabancılara yapılan konut satışlarındaki artışın da büyük etkisi olduğu söylenebilir.
JLL Türkiye Eş CEO’su Dora Şahintürk raporla ilgili değerlendirmesinde; “2022 yılında gerçekleşen alışveriş merkezi işlemlerinde daha önce tahmin ettiğimiz gibi yabancı alışveriş merkezi portföy sahiplerinin satışları ağırlıklı olmuştur. Gerçekleşen son işlemler perakende yatırım pazarında kurumsal yatırımcıdan bireysel yatırımcılara doğru mülkiyet geçiş trendini daha belirgin hale getirmiştir. Bu eğilimin önümüzdeki dönemde risk iştahına göre getiri imkanı sunan varlıklarda portföylerini çeşitlendirmek isteyen bireysel yatırımcılar tarafından tercih edilmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz” dedi. Otel pazarında kıyı bölgelerindeki yükseliş trendine de dikkat çeken Şahintürk, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde sezon göstergelerinin daha belirgin hale gelmesinin ardından talebin artmasını, işlemlerin hızlanmasını beklediklerini ifade etti.
Pandemi sürecinin sona ermesiyle birçok sektörde olduğu gibi perakende sektöründe de olumlu gelişmeler yaşandı
Aşılamanın yaygınlaşması ve seyahat kısıtlamalarının kaldırılmasıyla birlikte güçlü bir toparlanma kaydeden turizm sektörünün de etkisiyle perakende tarafında büyük bir performans artışı yaşandı. Sektöre genel olarak ilginin artmasıyla birlikte de sürdürülebilirlik, enerji verimliliği ve bunlara bağlı olarak renovasyon süreçleri de önem kazanmaktadır.
Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi sayısı 448 adette 13,9 milyon m2 seviyesine ulaşmış, yılın ilk yarısında oyuna giren Isparta Meydan, First Avenue, Lotus Nişantaşı gibi 5 yeni alışveriş merkezi ile toplamda 120.000 m2 ekstra kiralanabilir alan olarak perakende pazarına giriş yaptı.
JLL Türkiye Eş CEO’su Tarkan Ander’in ise raporla ilgili değerlendirmesi şu şekilde: “2022 yılının ilk yarısında en iyi performans gösteren kategoriler elektronik, ev eşyası ve mobilya kategorileri iken, bu kategorilere, ciro rakamları pandemi öncesine kıyasla pozitife dönen giyim mağazaları da eklenmiştir. Eğlence ve oyun alanları, alışveriş merkezlerinin yeniden sosyalleşme alanları haline gelmesiyle ilk toparlanma sinyalleri göstermeye başlamıştır. Aynı zamanda hizmet kategorisinden mağazaların performansları da geçen yıla kıyasla toparlanmaya başlamıştır. Ancak sinema alanlarında düşük ziyaretçi talebi nedeniyle henüz toparlanma gözlenmemiştir. Tüketicilerin artan beklentileri, AVM’leri perakende mağazalarını çeşitlendirme, yeni kategorilere geçiş ve işbirlikleri noktasında harekete geçirmiştir.”
Gelişmekte olan ikincil perakende pazarlarında kiralama faaliyeti güçlü kalmaya devam ederken, iyi performans gösteren perakendeciler, uygun ve esnek kiralama şartları ile birincil lokasyonlarda seçici davranarak kiralama faaliyetlerine devam etti.
Ofis pazarında hibrit çalışma düzeninin etkileri devam ediyor
2022’nin ilk yarısı ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerle karakterize olsa da İstanbul ofis pazarında doğrudan etkisi gözlenmedi. Kimi kiracıların artan kira ve taşınma maliyetlerini göz önünde bulundurarak mevcut sözleşmelerini uzatma eğiliminde olduğu gözlemlenirken, kimi kiracılar da belirsizlikler karşısında daha esnek çözümleri takip etti. Ancak sektör için temelde müzakereci bir yaklaşımdan söz etmek mümkün. Fleks ofislerin yükselen trendi bu dönemde de etkisini göstermeye devam etti. Yılın ilk yarısında kiralama iştahı en yüksek olan sektörlerin başında otomotiv gelirken, bilişim ve teknoloji, lojistik ve perakende sektörlerinde de karşımıza mevcut ivmesini koruyan bir düzen çıkıyor.
Lojistik sektöründe dalgalanmalar devam ediyor
Lojistik pazarı, 2022 yılının ilk yarısında özellikle birincil pazarlarda faaliyetleri etkileyen arz talep dengesizlikleri ile mücadele etmeye devam etti. Pandemi süreci ve devamında da yukarı doğru ivmelenen e-ticaret sektörünün öncülüğünde ciddi anlamda yükselişe geçen lojistik sektörü, arz talep dengesizliğinin getirdiği bazı sonuçlara da katlanmak zorunda kaldı. Şirketlerin daha çok kent lojistiğine yöneldiği sektörde tüm etkenlere karşılık güçlü bir büyümeden söz etmek mümkün.
Ertelenmiş tatiller yeniden planlandı, oteller rahat bir nefes aldı
Pandemi sürecinde ertelenen tatil planları, yasakların kalkması ve tatil sezonunun başlamasıyla yeniden gündeme geldi. Küresel ekonomik ve jeopolitik belirsizliklere rağmen Türkiye seyahat talebinde yükselen değerlerden. Özellikle İstanbul ve Antalya otel performanslarındaki artış otel işletmecilerinin yüzünü güldürdü. 5 Milyonu Haziran ayında olmak üzere, 2022 yılının ilk yarısında ülkemizi ziyaret eden yabancı turist sayısı 16,4 milyon kişi olarak kaydedildi.
