Son zamanlarda üst üste yaşanan mantar zehirlenme vakaları üzerine açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Ahmet Aydın, “Zehirli bir mantarın zehrini pişirme, dondurma veya herhangi bir işlem gidermez. Halkımızdan özellikle rica ediyorum doğadan topladıkları mantarlara dikkat etsinler ve kesinlikle yemesinler. İnsanlar, mantar yemezse ölmez ama o mantarları yediğinde öldüğünü görüyoruz” dedi.
Geçtiğimiz günlerde Sarıyer’de ormanlık alanda topladığı mantarları yiyen Yusuf Yıldız (60) hayatını kaybetmiş, eşi Feriza Yıldız ise yoğun bakıma alınmıştı. Daha sonra Ordu’nun Ünye ilçesinde de topladıkları mantarları yedikten sonra aynı aileden 6 kişi hastaneye kaldırılmıştı. Dün ise Düzce’nin Gümüşova ilçesinde ormandan topladıkları mantarları yiyen Yusuf Yavuz (62), eşi Emine Yavuz ile gelini Tuğba Yavuz hayatını kaybetti.
Yeditepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Aydın, “Hiç kimse, ‘Ben mantarı tanırım, bilirim, bu bölgede zehirli mantar olmaz’ gibi şeylere inanmasın. Zehirli mantarla normal kültür mantarının görüntüsü bile birbirine benzeyebilir. Hiç bilmeyen bir insanın mantarın görüntüsüne, rengine ve şekline bakarak bu zehirli, bu zehirsiz deme şansı son derece düşük. Mantar konusunda en uzman kişilerin bile yanılabileceği bir durum. Aldığımız riskin bedelini hayatımızla ödüyoruz, bu nedenle halkımızdan özellikle rica ediyorum doğadan topladıkları mantara dikkat etsinler ve kesinlikle yemesinler.
“Pişirmek ya da Konserve Yapmak Zehirsiz Hale Getirmez”
“Şu anda yaşadığımız konu aslında her yılın tekrarı” diyen Prof. Dr. Ahmet Aydın, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Havaların nemli ve yağışlı olduğu bu aylar mantarların çok fazla çoğaldığı dönemdir. ‘Doğadan toplanan mantarı pişirmek, başka işlemlerden geçirmek acaba zehrini giderir mi?’ gibi düşünceler mantar zehirlenmelerinin kritik konusu. Konserve yapmak, pişirmek veya işlem yapmak kesinlikle mantarı zehirsiz hale getirmez. Yoğurtla tüketmek mantarı zehirsiz hale getirilmez. Zehirli mantar her ortamda zehirli etkisini gösterir. O nedenle vatandaşlar bu konuda bilgilerine bile güvenmesinler.”
“Öldüren Mantarların Etkisi Bir Gün Sonra Ortaya Çıkıyor”
Mantar yenildikten hemen sonra bir zehirlenme semptomu görülmediğini söyleyen Prof. Dr. Aydın, “Mantar zehirlenmelerinin ölüme yol açan en kritik konusu budur. Kişi zehirlendiğini anlamıyor. Öldüren mantarların etkisi bir gün sonra ortaya çıkıyor. Öldüren mantar zehirlenmelerinin ilk önemli hedefi insanın karaciğeri. Belirtiler bir gün sonra ortaya çıktıktan sonra kişinin karaciğeri iflas edebiliyor. Kişi eğer şanslıysa karaciğer nakline kadar götüren bir reaksiyona yol açıyor. Mantar seviyorlarsa kültür mantarı yesinler. Kültür mantarlarında böyle bir risk yok. Marketten alınan mantarın zaten yetiştirildiği yer ve türü belli, her şeyi belli. Herhangi zararlı, ölüme neden olan bir etki oluşturmaz” diye konuştu.
“Belirtiler Ortaya Çıktığında Karaciğer Büyük Bir Şekilde Etkilenmiş Oluyor”
Bazı mantar zehirlenmelerinde ilk başta bulantı, kusma gibi mide şikâyetlerinin görüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Aydın, şöyle devam etti:
“Şu anda ölüme yol açan mantarların aslında tek türü var. Vatandaşımız mantar yedikten hemen sonra böyle bir şikâyet görürse mutlaka bir hastaneye gitmeli. Çünkü bu kişilerin kurtulması daha kolay ama ölümcül mantarı yedikten sonra hiçbir belirti görmeyecekler bunun altını çizerek söylüyorum. 8-9 saat sonra veya ertesi gün belirti ortaya çıkar. Bu belirtiler de çok aşırı susama, ishal, bulantı, kusma ile karşılarına çıkacak ama o aşamaya gelince artık o kişinin karaciğerinin büyük bir şekilde etkilendiğini biliyoruz.”
“En Etkili Tedavi Yöntemlerinden Biri Karaciğer Transplantasyonu”
Mantar zehirlenmelerinde karaciğerin iflas ettiğini, bu durumda da karaciğer için en etkili tedavi yöntemlerinden bir tanesinin karaciğer transplantasyonu olduğunu belirten Prof. Dr. Aydın, “Kişinin yediği mantarın zehrinin miktarına göre, zehirlenme şiddetine göre klinikte yapılan müdahalelerle kısmen de olsa erken müdahale edilirse hasta geri döndürülebilir” diye konuştu.
“Her Yıl Aynı Bölgeden Topladıkları Mantarlar Farklı Olabilir”
Vatandaşların her yıl aynı bölgeden topladığı mantarlara da dikkat etmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Aydın, “Vatandaşımızın her yıl aynı bölgeden topladığı mantarlar arasında başka mantar da çıkabilir. Çünkü rüzgârla, taşınmayla oraya başka bir mantarın tohumu gelmiş olabilir ve başka bir mantar orada üreyebilir” ifadelerini kullandı.
