Ülkemizde ve dünyada yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte kemik erimesi yani osteoporoz, geçmişe göre önemi artan sağlık sorunları arasında yer alıyor. İlerlemiş osteoporoz sonucu çeşitli kemik kırıkları; bunlara bağlı olarak yatağa bağımlılıklar ve komplikasyonlar nedeniyle görülen yaşam kayıpları gün geçtikçe artıyor. Bu sebeple kemik erimesinden korunmak için bazı yaşam tarzı değişikliklerine dikkat etmek önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Nazlı Gülsoy Kırnap, “20 Ekim Dünya Osteoporoz Günü”nde, osteoporoz ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Ülkemizde yaşlı bireylerin yarısında kemik azalması, 25’inde ise osteoporoz görülüyor
Osteoporoz kemik kırılganlığında artış ile sonuçlanan, ilerleyici metabolik kemik hastalığıdır. Yaşlı nüfus sayısının artması ile tüm dünyada osteoporoz önemli bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Türkiye’de 50 yaşın üzerindeki bireylerin 50’sinde kemik azalması (osteopeni), 25’inde kemik erimesi (osteoporoz) saptanmıştır. Kemik erimesi tüm kemiklerde görülebilir. En çok, omurga, kalça ve ön kol kemiklerinde kırıklar olur. Osteoporoz, yatağa bağımlılık ve bunlara bağlı komplikasyonlar ile ölüme neden olabilir.
50 yaşın üzerinde kemik mineral ölçüm testi ihmal edilmemeli
Kemik erimesinin kesin olarak teşhis edilebilmesi için kemik yoğunluğu ölçümü yapılmalıdır. Kemik yoğunluğunu ölçen yöntemin adı kemik mineral dansitometresidir (KMD). Unutulmamalıdır ki osteoporoz erken dönemde herhangi bir belirti göstermez. Bu nedenle 50 yaşın üzerinde belirtilerin ortaya çıkması beklenmeden kemik erimesinin çok yaygın görülen bir hastalık olduğu unutulmadan, menopoz sonrası dönemdeki kadınlar ve 50 yaşın üzerindeki erkekler hekime başvurarak düzenli olarak KMD ölçümünden geçmelidir. Menopoz sonrası kadınlar tarama amaçlı KMD yaptırmalıdır. Kemik erimesi için riskli gruplar ve erken kemik kırığı oluşan hastalar kemik taraması KMD ile taranmalıdır. Kemik erimesi için ilaç kullanan hastalar KMD ölçümleriyle takip edilir. KMD kırık riskinin belirlenmesini sağlamaktadır.
Fazla kafein, çay, alkol ve sigara kullanımına dikkat!
Yirmili yaşlara kadar kemik kütlesinde büyüme ve depolanma olur. Çocukluk ve ergenlik döneminde biriktirilen kemik kütlesi sonraki yıllar için çok önemlidir. Kemik deposunu doldurmak için bu dönemde sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteye dikkat edilmelidir. Sonraki yıllarda kemik yapımı ve yıkımı, dengede olacak şekilde devam eder. Yaşlanma, menopoz, bazı ilaçlar, hareketsizlik, yatağa bağımlılık, çeşitli hastalıklar kemik yıkımında hızlanmayla kemik erimesine neden olur. Fazla kafein, çay, alkol, sigara kullanımı, kalsiyumdan fakir beslenme, vitamin D eksikliği, kilo alma ve hızlı kilo verme kemik erimesi için diğer risk faktörleridir.
Kemik erimesinden korunmak için;
Kalsiyumdan zengin süt ürünlerinin tüketimini artırmak, Vitamin D eksikliğinin mutlaka tedavi edilmesi, Fiziksel aktivitenin yaşam boyu sürmesi, Kafein, çay, alkol gibi içeceklerin tüketiminin en aza indirilmesi, Sigaranın tamamen hayatımızdan çıkarılması gerekmektedir.
