Türkiye'nin emeklilik sistemi, son zamanlarda yapılan kapsamlı düzenlemelerle yeniden şekilleniyor. Bu düzenlemeler, emeklilik primleri, katkı payları ve emeklilik hakları gibi temel konuları ele almakta ve birçok vatandaşın emeklilik planlaması üzerinde doğrudan etkili olacak. İşte emeklilik sistemiyle ilgili önemli gelişmeler:
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar ya da borçlanmayla başlangıcını bu tarihe çekenler, prim ve yıl şartını tamamlar tamamlamaz emeklilik imkanı elde ediyor. SSK'lılar için 5.000-5.975, Bağ-Kur'lular ve memurlar için ise kadınlarda 7.200, erkeklerde 9.000 prim günü tamamlanması yeterli oluyor. Bu süreyi tamamlayamayanlar için ise SSK'lılar 3.600, Bağ-Kur'lular 5.400 günle kısmi emeklilik imkanına sahip. Ancak belirlenen yaşı da tamamlamak gerekiyor.
Esnaf Bağ-Kur primleri en düşük 6.900 lira 86 kuruş, en yüksek 51.756 lira 52 kuruş oldu. Primini düzenli ödeyenler için ise en düşük tutar 5 puanlık avantaj ile 5.900 lira 74 kuruş olarak uygulanacak. Böylece en alt tutardan ödeme yapan esnafın aylık avantajı 1.000 lira 12 kuruş olacak.
Çalışmayanlar ya da eksik primi olanlar, her ay kendi primlerini ödeyerek yararlanabildikleri isteğe bağlı sigortada, en düşük prim 6.400 lira 80 kuruş oldu. Bu yıl hayata geçmesi beklenen düzenlemeyle ev kadınlarının isteğe bağlı primlerinin 3'te 1'ini devlet ödeyecek. Böylece ev kadınları, 6.400 lira yerine 4.267 lira 20 kuruş prim ödeyerek emekli olabilecek.
Kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlar ile evde üretim yaparak esnaf muaflığından yararlanan kadınların ödeyeceği isteğe bağlı sigorta primi de aylık 6.400 lira 80 kuruşa yükseldi. Ev hizmetlerinde ayda 10 gün işçi çalıştıranlar en az 2.500 lira 31 kuruş, 30 gün işçi çalıştıranlar ise 7.500 lira 94 kuruş sigorta primi ödeyecek. Primlerini düzenli ödeyenlere 5 puanlık indirim uygulanacak.
Taksi, dolmuş ve toplu taşıma araçlarında çalışanlar, işsizlik sigortası primi ödemek istemeyenler için en az 6.500 lira 81 kuruş, işsizlik primi dahil etmek isteyenler için ise en az 7.100 lira 89 kuruş prim yatıracak.
Geçmişte prim borcu nedeniyle dondurulan hizmet süreleri bulunan Bağ-Kur'lular, günlük 230,03 lira ödeyerek bu süreleri canlandırabilecek. Tebligat tarihinden itibaren 3 ay içinde ödeme yapanlar ise günlük 154,27 lira yatırarak dondurulmuş hizmet sürelerini kazanabilecek.
Tarım Bağ-Kur primleri de esnaf gibi en düşük 6.900 lira 86 kuruşa çıktı. Primi düzenli ödeyen çiftçiler için bu tutar 5.900 lira 74 kuruş olarak uygulanacak. Tarım Bağ-Kur primleri, Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda 2 taksitle ödenebilecek. Part-time iş yapanlar için de isteğe bağlı sigorta prim ödemeleri değişti, işsizlik sigortası primi ödemek istemeyenler için aylık 6.400 lira 80 kuruş, işsizlik sigortası primi ödeyecekler için 7.000 lira 88 kuruş olacak.
Türkiye'nin emeklilik sistemi, bu kapsamlı düzenlemelerle daha esnek ve erişilebilir hale geliyor. Özellikle primi eksik olanlar için getirilen bu müjdeli haberler, emeklilik planlamasında büyük kolaylık sağlayacak.
