Ege Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Sarıkanat’ın yürütücülüğünü yaptığı “İyonik Polimer-Metal Kompozit Aktüatörlerin (Eyleyiciler) Üretimi, Kontrolü ve Biyomimetik Uygulamalarda Kullanımı” başlıklı projesi, TÜBİTAK tarafından desteklenmeye hak kazandı. Doç. Dr. Sarıkanat ve ekibinin geliştirdiği proje sonucunda bir mekanizmayı veya sistemi kontrol eden bir tür motor olan aktüatörlerin temassız olarak hareketi kontrol edilebilecek. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. Sarıkanat’ı ve proje ekibini tebrik ederek çalışmalarında başarılar diledi.
Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Sarıkanat, “Geliştireceğimiz kontrol algoritmaları ile tek bir aktüatörün ve biyomimetik uygulamalarda kullanılacak birden fazla aktüatörün birlikte kararlı ve istenen bir hareketi yapmasının sağlanması, bu projenin en önemli özgün değerini oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında iyonik polimerlerin karakterizasyonları yapıldıktan sonra bu polimerlerin yüzeyleri termal buharlaştırma yöntemiyle metal kaplanarak iyonik polimer-metal kompozitler üretilecek” diye konuştu.
Multidisipliner proje
Doç. Dr. Sarıkanat, “Üretilecek kompozitlerin mekanik, yapısal ve elektriksel karakterizasyonlarından sonra bu kompozitlerden temel aktüatör elemanları geliştirilerek elektromekanik özellikleri tespit edilecek. Takip eden aşamada bu yapı elemanı için bilgisayar benzeşimi kullanılarak kontrol algoritması geliştirilip, bu elemanın kontrollü hareket kabiliyeti değerlendirilecek. Çalışmanın bir sonraki aşamasında aktüatör elemana kumanda sinyallerinin temassız iletimi için bir ışın kaynağı ile tahrik mekanizması entegre edilecek. Bu işlem sonucunda üzerine yansıtılan ışın şiddetine bağlı olarak hareket eden bir aktüator geliştirilecek. Çalışmanın son aşamasında ise geliştirilen ışın ile temassız hareket yapabilen yapı elemanı kullanılarak bir biyomimetik doğrusal hareket sağlayıcı prototipi geliştirilerek performansı belirlenecek. Bu projenin diğer bir özgünlüğü ise bir aktüatörün temassız olarak hareketinin kontrol edilebilecek olmasıdır” dedi.
Projeye konu olan iyonik polimer metal kompozitler hakkında bilgi veren Doç. Dr. Sarıkanat, “Kompozitlerden üretilen aktüatörlerin kontrolü için kompozitlerin elektroaktif karakterizasyonu ve matematiksel modellerinin çıkarılması gerekmektedir Bu elemanlar zamanla akıllı malzemeler kategorisine giren iyonik polimer-metal kompozitler, dışarıdan uygulanan bir elektrik alanı sonucu, içerisinde bulunan iyonların hareketine bağlı olarak şekil değiştirirler. İyonik polimer-metal kompozitlerin yapıları, iyonik polimer ve bu polimerin iki yüzeyine bir kaç mikron kalınlığında kaplanan metal elektrotlardan oluşmaktadır. İyonik polimerler yumuşak bir yapıya sahip olmaları, düşük voltaj altında çalışmaları ve büyük deformasyon göstermelerinden dolayı yapay kas ve birçok biyomimetik uygulamalarda sensör ve aktüatör olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda, iyonik polimer-metal kompozitlerin aktüatör olarak kullanılması üzerine çalışmalar artmış olmasına rağmen bunların kontrolü ve biyomimetik uygulamalarda kullanılması üzerine yapılan çalışmalar yok denecek kadar az olduğu yapılan literatür taramasından görülmektedir” diye konuştu.
Yürütücülüğünü Doç. Dr. Mehmet Sarıkanat’ın yaptığı projede İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Levent Çetin ve Prof. Dr. Kutlay Sever, Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yoldaş Seki, Ege Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Barış Oğuz Gürses yer alıyor.
