2021 yılının 30 Ağustos günü son Amerikan askerleri de Afganistan’dan çıktı. Böylece Afganistan’da 20 yıl süren işgal tarihi sona erdi. Demokrasi ve barış sloganıyla Afganistan’a giren ABD ordusu 20 yıl boyunca 100 milyar dolardan fazla para harcadı, 2 binden fazla Amerikan askeri bu ülkede hayatını kaybetti.
Afganistan savaşının sona ermesinin birinci yıldönümünde, ABD basını savaştan alınması gereken derslere dair yayınlar yapıyor.
ABD basınına göre, Afganistan savaşında başarısızlığın nedenleri, Afganistan’ın tarihi ile gerçek durumunun ciddi olarak değerlendirilmemesi, belirlenen düşmanların ABD’nin stratejik çıkarlarına uymaması, gerçek dışı stratejik planların yapılması ve restorasyon çalışmalarının ülkenin gerçek durumuna uymaması gibi unsurlar olarak sıralanıyor.
ABD basınının çıkardığı derslere bakılırsa, sadece ABD’nin stratejik hedeflerine önem verildiği, Afgan halkının maruz bırakıldığı trajedinin göz ardı edildiği görülüyor. ABD medya organlarına bakılırsa, Afganistan zaten ABD’nin siyasi kuklasıdır. ABD Afgan halkının mutluluğunu hiç düşünmedi. ABD Başkanı Joe Biden daha önce yaptığı açıklamada, Afganistan’ın yeniden yapılanmasının ABD’nin hedefi olmadığını belirtti.
20 yıl süren savaşın Afganistan’a büyük zarar vermesi ve son bir yılda ABD’nin Afganistan’a yaptırım uygulaması nedeniyle, şu an Afgan vatandaşlarının karşı karşıya bulunduğu insanlık krizi kötüleşti, ekonomik resesyon sürdü ve terör saldırıları çoğaldı.
20 yıl süren savaş nedeniyle, Afganistan’da altyapı tesisleri büyük zarar gördü, tecrübeli işçiler yetişmedi, yatırımlar azaldı.
BM Mülteciler Programı (UNHCR) tarafından yapılan açıklamada, Afganistan’da 23 milyondan fazla kişinin açlık kriziyle karşı karşıya bulunduğu bildirildi. BM Kalkınma Programı (UNDP), 2022 yılının ortasında Afgan vatandaşlarının yüzde 97’sinin yoksulluktan kurtulamadığını bildirdi.
ABD, yeniden yapılanma çalışmalarında birçok sıkıntıyla karşı karşıya bulunan Afganistan’a yardım sağlamadığı gibi yaptırımlar uyguladı. Örneğin, ABD yönetimi dondurduğu Afganistan Merkez Bankası’nın 7 milyar dolarlık varlığını halen bu ülkeye geri vermedi. ABD’nin baskısının altında, Uluslararası Para Fonu (IMF) dahil birçok uluslararası kurum Afganistan’a nakit yardımını kesti. ABD’nin yaptırımları nedeniyle, Afganistan döviz sıkıntısı çekti, mal fiyatları ve işsizlik oranı çok yükseldi, ülkedeki insanlık krizi daha da kötüleşti.
Bir yıl önce, ABD’nin askeri uçakları Kabil Havaalanı’ndan çekilirken en az 3 Afgan vatandaşı uçaklardan düşerek hayatını kaybetti. Ancak, ABD’deki ilgili adli kuruluşlar, 10 ay süren soruşturmanın ardından söz konusu askeri uçakların mürettebatının teknik bir hata yapmadığını savundu. Bu, ABD’nin savaşın sorumluluğunu asla üstlenmek istemediğinin bir göstergesidir.
AP Haber Ajansı’nın haberine göre, Afganistan savaşında 47 binden fazla sivil hayatını kaybetti. Pentagon, söz konusu Afgan sivillerin öldürülmesine göz yumdu.
ABD, kendi stratejik çıkarlarını korumak için Afganistan savaşından belli dersler çıkarmaya çalışıyor, ancak işlediği savaş suçlarından ve arkasında perişan bir Afgan halkı bırakmış olmaktan asla pişmanlık duymuyor. Hayatını kaybeden binlerce Afgan, ABD’nin jeopolitik çıkarlarının korunması için feda edilen kurbanlarıdır...
Kaynak: Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
