Türkiye pirinç üretiminde dünya çapında önemli bir konuma sahip olmasa da son dönemde artan üretimle birlikte ihracat gelirlerini yükseltmeyi başardı. 2019 yılında ihraç edilen pirinçten elde edilen gelir 13 milyon dolar seviyelerindeyken bu rakam 2023 yılı itibariyle 23.146.885 dolar seviyesine yükseldi. İhracat gelirlerindeki yükseliş yavaş olsa da istikrarlı büyüme önümüzdeki yıllara dair üretici ve ihracatçıyı umutlandırıyor.
Geleneksel beslenme stilleri ve yüksek nüfus oranları sebebiyle dünya pirinç üretimi, ticaretinde sıklıkla Asya ülkeleri ilk sıralarda yer alıyor. İstatistiklere göre Çin dünyanın en büyük çeltik üreticisi konumunda bulunuyor. Bu dev ülkeyi yine bir başka dev olan Hindistan ve Bangladeş takip ediyor. Türkiye ise yıllık bir milyon ton civarında çeltik üretimiyle dünya sıralamasında 42. ülke olarak yer alıyor. Bu sebeple ihracatta artışlar olsa da dünya pirinç ticaretinde öne çıkabilmek için Türk üreticisinin önünde uzun bir yol olduğu görülüyor.
“Devlet destekleri artırılmalı”
Royal Innovative Kurucusu Boris Volfman; “Pirinç, yetiştirmesi oldukça zahmetli ve üretim için devletten izin alınması gereken bir ürün. Dünya üzerinde çok büyük bir pazara sahip olsa da bizlerin hem üretim hem de ihracat noktasında bu pazardan aldığımız pay henüz çok düşük seviyede. Bu durumun önüne geçebilmek için devlet destekleri mutlak suretle artırılmalı. Pirinç ekim alanları da bu desteklerle birlikte daha da yaygınlaştırılmalı. Ayrıca dekardan elde edilen verimi yükseltmek için çalışmalar artırılmalı. İhracat rakamları bizlere olumlu sinyaller verse de ihracatımız ile birlikte ithalatımızın da artması durumun düşündüğümüz kadar parlak olmadığını gösteriyor. Yine de kısa sürede yaşanan ihracat geliri artışı bizleri sevindirdi.” şeklinde konuştu.
“Markalaşma sayesinde daha büyük gelir artışı sağlanabilir”
Pirinç ihracatında yaşanan gelir artışına dair bilgi veren Boris Volfman; “Bugün baktığımızda dünyanın en büyük pirinç üreticisi Çin’in yıllık üretim kapasitesi 200 milyon tonun üzerinde. Türkiye olarak bizler ise ortalama 1 milyon ton üretim gerçekleştiriyoruz. Ekim alanlarında yapılacak artış ve dekardan alınan verimin artırılması elbette bizleri daha ileriye taşıyacaktır. Fakat sadece bu çalışmalar ile dünyayla rekabet sağlama iddiası çok da gerçekçi değil. Bizlere düşen pirinç denince akla Türk pirincinin gelmesini sağlamak. Bugün nasıl ülkemizde pirinç denildiğinde akla ilk olarak Gönen, Osmancık ve Tosya gibi memleketlerimiz geliyorsa aynısı Avrupalının zihninde de canlanmalı. Bunu sağlamak için uzun ve kapsamlı iletişim çalışmalarına ihtiyaç var. Ancak markalaşma hamlesi başarılı olursa bizler aynı oranda ürün satarak çok daha yüksek gelir elde edebiliriz.” dedi.
“En büyük müşteri Belçika”
Boris Volfman, “TÜİK verilerine göre Türk pirincinin en büyük müşterisi konumunda 2023 yılı itibariyle bir Avrupa ülkesi olan Belçika bulunuyor. 2023 yılında Belçika’ya 5.221.532 dolarlık pirinç ihracatı gerçekleştirildi. İkinci büyük müşteri konumunda ise 3.884.703 dolar ile İsrail bulunuyor. Pirinç ihracatında üçüncü sıradaysa 3.755.785 dolar ile Birleşik Krallık yer alıyor. Bu ülkeler haricinde pek çok Avrupa ülkesi de Türk pirincinin müşterisi konumunda. Bizlere düşen bu ilgiyi doğru şekilde kullanmak ve halihazırda satış yaptığımız bu pazarlardan daha yüksek pay almaya çalışmaktır.” şeklinde konuştu.
Marmara çeltik üretiminin önemli bir bölümünü karşılıyor
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de halihazırda 28 şehirde çeltik üretimi gerçekleştiriliyor. Bölgelere göre çeltik üretimi incelendiğinde yüzde 70.2 ile Marmara Bölgesi üretimde lider konumda bulunuyor. Marmara Bölgesi’ni, yüzde 19.4 ile Karadeniz Bölgesi takip ediyor. Yüzde 8.6 ile İç Anadolu Bölgesi ise üçüncü konumda bulunuyor. Şehir bazında bakıldığında ise Türkiye’de en yüksek pirinç üretimi Edirne’de gerçekleştirilirken bu şehri Samsun ve Balıkesir takip ediyor.