Blockchain, bir bilgisayar ağının düğümleri arasında paylaşılan dağıtılmış bir veritabanı veya defterdir. Güvenli ve merkezi olmayan bir işlem kaydını sürdürmek için kripto para birimi sistemlerindeki kritik rolleriyle tanınırlar, ancak kripto para birimi kullanımlarıyla sınırlı değildirler. Blok zincirleri, herhangi bir endüstrideki verileri değiştirilemez hale getirmek için kullanılabilir.
Bir bloğu değiştirmenin bir yolu olmadığından, ihtiyaç duyulan tek güven, bir kullanıcının veya programın veri girdiği noktadadır. Bu özellik, genellikle denetçiler veya maliyet ekleyen ve hata yapan diğer insanlar olan güvenilir üçüncü taraflara olan ihtiyacı azaltır.
Bitcoin'in 2009'daki tanıtımından bu yana, çeşitli kripto para birimleri, merkezi olmayan finans (DeFi) uygulamaları, değiştirilmesi mümkün olmayan tokenler (NFT) ve akıllı sözleşmelerin oluşturulması yoluyla blok zinciri kullanımları arttı. Piyasalarda canlı kripto para birimleri ticareti için blockchain temel oluşum taşıdır.
Elektronik tablolara veya veritabanlarına aşina olabilirsiniz. Blockchain, bilgilerin girildiği ve saklandığı bir veritabanı olduğu için biraz benzer. Ancak geleneksel bir veritabanı veya elektronik tablo ile bir blok zinciri arasındaki temel fark, verilerin nasıl yapılandırıldığı ve erişildiğidir.
Bir blok zinciri, genellikle bir veritabanında yaptığınız görevleri yürüten betik adı verilen programlardan oluşur: Bilgi girme, bilgiye erişme ve onu bir yere kaydetme ve depolama. Bir blok zinciri dağıtılır, bu da birçok makinede birden fazla kopyanın saklandığı ve geçerli olması için hepsinin eşleşmesi gerektiği anlamına gelir.
Blockchain, işlem bilgilerini toplar ve bilgileri içeren bir elektronik tablodaki bir hücre gibi bir bloğa girer. Bilgi dolduğunda, karma adı verilen onaltılık bir sayı oluşturan bir şifreleme algoritması aracılığıyla çalıştırılır.
Karma daha sonra bir sonraki blok başlığına girilir ve bloktaki diğer bilgilerle şifrelenir. Bu, birbirine zincirlenmiş bir dizi blok oluşturur. Ve bunlarla şu an kullanımda olan kripto para canlı işlemleri kolaylıkla yapılabilmektedir.
İşlemler, gerçekleştikleri blok zincirine bağlı olarak belirli bir süreci takip eder. Örneğin, Bitcoin blok zincirinde, kripto para cüzdanınızı (blok zinciri için bir arayüz sağlayan uygulama) kullanarak bir işlem başlatırsanız, bu aşamada bir dizi süreç başlar ve daha sonra işlem tamamlanır.
Bitcoin'de işleminiz, bir madenci veya doğrulayıcı onu alana kadar saklandığı ve kuyruğa alındığı bir bellek havuzuna gönderilir. Bir bloğa girildiğinde ve blok işlemlerle dolduğunda kapatılır ve bir şifreleme algoritması kullanılarak şifrelenir. Ardından madencilik başlar. Piyasada kripto para borsaları canlı işlemleri yapmak için madencilerin varlığı çok önemlidir.
Tüm ağ aynı anda işlemi 'çözmeye' çalışır. Bir kez kullanılan sayının kısaltması olan nonce (kriptografik iletişimde yalnızca bir kez kullanılabilen rastgele bir sayıdır) dışında diğer her biri rastgele bir karma oluşturur.
Her madenci, rastgele oluşturulmuş karma değerlerine eklenen sıfır olmayan bir değerle başlar. Bu sayı, hedef hash'e eşit veya ondan küçük değilse, nonce'a bir değeri eklenir ve yeni bir blok hash oluşturulur. Bu, bir madenci geçerli bir karma oluşturup yarışı kazanana ve ödülü alana kadar devam eder.
Bir blok kapatıldığında, bir işlem tamamlanır. Ancak, blok diğer beş blok doğrulanana kadar onaylanmış sayılmaz. Onaylama işlemi, blok başına ortalama 10 dakikanın biraz altında olduğu için ağın tamamlanması yaklaşık bir saat sürer (işleminizi içeren ilk blok ve sonraki beş bloğun 10 ile çarpılması yaklaşık 60 dakikaya eşittir).
Tüm blok zincirleri bu süreci takip etmez. Örneğin, Ethereum ağı, daha sonra ağ tarafından onaylanan blokları doğrulamak için ether stake edilmiş tüm kullanıcılar arasından rastgele bir doğrulayıcı seçer. Bu, Bitcoin'in sürecinden çok daha hızlı ve daha az enerji gerektirir.
Bir blok zinciri, bir veritabanındaki verilerin çeşitli konumlardaki birkaç ağ düğümü (blok zinciri için yazılım çalıştıran bilgisayarlar veya cihazlar) arasında yayılmasına izin verir. Bu sadece fazlalık yaratmakla kalmaz, aynı zamanda verilerin aslına uygunluğunu da korur. Örneğin, birisi veritabanının bir örneğindeki bir kaydı değiştirmeye çalışırsa, diğer düğümler bunun olmasını engeller. Bu şekilde, ağ içindeki hiçbir düğüm, içinde tutulan bilgileri değiştiremez.
Bu dağıtım ve işin yapıldığına dair şifreli kanıt nedeniyle, bilgi ve geçmiş (kripto para borsası canlı işlemler gibi) geri alınamaz. Böyle bir kayıt, bir işlem listesi olabilir (bir kripto para birimiyle olduğu gibi), ancak bir blok zincirinin yasal sözleşmeler, devlet kimlikleri veya bir şirketin envanteri gibi çeşitli başka bilgileri tutması da mümkündür.
Bitcoin blok zincirinin merkezi olmayan doğası nedeniyle, tüm işlemler kişisel bir düğüme sahip olarak veya herkesin canlı olarak gerçekleşen işlemleri görmesine izin veren blok zinciri kaşifleri kullanılarak şeffaf bir şekilde görüntülenebilir. Her düğümün, yeni bloklar onaylanıp eklendikçe güncellenen zincirin kendi kopyası vardır. Bu, eğer isterseniz, nereye giderse gitsin bir Bitcoin'i takip edebileceğiniz anlamına gelir.
Örneğin, geçmişte borsalar saldırıya uğradı ve bu da büyük miktarda kripto para biriminin kaybına neden oldu. Ve kripto para piyasası canlı canlı gözler önünde çöküş yaşadı. Bilgisayar korsanları cüzdan adresleri dışında anonim olsalar da, çıkardıkları kripto kolayca izlenebilir çünkü cüzdan adresleri blok zincirinde yayınlanır.
Tabii ki, Bitcoin blok zincirinde saklanan kayıtlar (diğerlerinin yanı sıra) şifrelenir. Bu, yalnızca bir adres atanan kişinin kimliğini açıklayabileceği anlamına gelir. Sonuç olarak, blockchain kullanıcıları şeffaflığı korurken anonim kalabilirler.
Artık bildiğimiz gibi, Bitcoin'in blok zincirindeki bloklar işlem verilerini depolar. Bugün, 23.000'den fazla başka kripto para birimi sistemi bir blok zinciri üzerinde çalışıyor. Ancak, blockchain'in diğer işlem türleri hakkında veri depolamanın güvenilir bir yolu olduğu ortaya çıktı.
Blockchain ile deney yapan bazı şirketler arasında Walmart, Pfizer, AIG, Siemens ve Unilever bulunmaktadır. Örneğin IBM, gıda ürünlerinin konumlarına ulaşmak için yaptıkları yolculuğu izlemek için Food Trust blok zincirini oluşturdu.
Bunu neden yapıyorlar? Gıda endüstrisi sayısız E. coli, salmonella ve listeria salgını gördü; bazı durumlarda, gıdalara yanlışlıkla tehlikeli maddeler katılmıştır. Geçmişte, insanların yediklerinden bu salgınların kaynağını veya hastalık nedenini bulmak haftalar alıyordu.
Blok zincir kullanmak, markaların bir gıda ürününün menşeinden, yaşadığı her teslimata kadar olan rotasını izlemesine olanak tanır. Sadece bu da değil, aynı zamanda bu şirketler artık temas etmiş olabilecekleri diğer her şeyi görebilirler ve bu da sorunun çok daha erken tanımlanmasına olanak tanır ve potansiyel olarak hayat kurtarır. Bu, pratikte bir blok zinciri örneğidir, ancak diğer birçok blok zinciri uygulama biçimleri de mevcuttur. Borsalarda canlı kripto para değerleri takibi için blok zinciri hızı da kullanımının hali hazırda bize sunduğu bir avantajıdır.
Belki de hiçbir endüstri, blockchaini iş operasyonlarına entegre etmekten bankacılıktan daha fazla fayda sağlayamaz. Finansal kurumlar, genellikle haftanın beş günü olmak üzere yalnızca mesai saatlerinde faaliyet gösterir. Bu, Cuma günü saat 18:00'de bir çek yatırmaya çalışırsanız, paranın hesabınıza yattığını görmek için muhtemelen Pazartesi sabahına kadar beklemeniz gerekeceği anlamına gelir.
Para yatırma işleminizi mesai saatleri içinde yapsanız bile, bankaların halletmesi gereken işlem hacmi nedeniyle işlemin doğrulanması bir ila üç gün sürebilir. Blockchain ise asla uyumaz. Hali hazırda blockchaini kullandığımız kripto para canlı borsa işlemlerinin finans alanında nasıl olumlu etkilerinin olduğunu hepimiz görebiliriz.
Blok zincirini bankalara entegre ederek tüketiciler, işlemlerinin dakikalar veya saniyeler içinde işlendiğini görebilirler; Blockchain ile bankalar ayrıca kurumlar arasında daha hızlı ve güvenli bir şekilde para alışverişi yapma imkanına da sahip oluyor. Söz konusu meblağların büyüklüğü göz önüne alındığında, paranın birkaç gün içinde yolda kalması bile bankalar için önemli maliyetler ve riskler taşıyabilir.
Blockchain, Bitcoin gibi kripto para birimlerinin temelini oluşturur. ABD doları Federal Rezerv tarafından kontrol edilir. Bu merkezi otorite sistemi altında, bir kullanıcının verileri ve para birimi teknik olarak bankasının veya hükümetinin keyfine kalmış durumda. Bir kullanıcının bankası saldırıya uğrarsa, müşterinin özel bilgileri risk altındadır.
Müşterinin bankası çökerse veya müşteri istikrarsız bir hükümete sahip bir ülkede yaşıyorsa para biriminin değeri risk altında olabilir. 2008'de batan birkaç banka kısmen vergi mükelleflerinin parasıyla kurtarıldı. Bunlar, Bitcoin'in ilk olarak tasarlandığı ve geliştirildiği endişelerdir.
Blockchain, operasyonlarını bir bilgisayar ağına yayarak, Bitcoin ve diğer kripto para piyasaları canlı işlemlerinin merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan çalışmasına izin verir. Bu sadece riski değil aynı zamanda işlem ve komisyon ücretlerini de azaltır.
Tasarruf hesapları için veya bir ödeme aracı olarak kripto para cüzdanlarını kullanmak, özellikle devlet kimliği olmayanlar için derindir. Bazı ülkeler savaştan zarar görmüş olabilir veya herhangi bir gerçek kimlik altyapısından yoksun hükümetlere sahip olabilir. Bu tür ülkelerin vatandaşları tasarruf veya aracılık hesaplarına erişemeyebilir ve bu nedenle servetlerini güvenli bir şekilde saklamanın bir yolu olmayabilir.