Türkiye'nin örtü altı muz üretiminde lideri konumunda olan Mersin'in Anamur ve Bozyazı ilçelerinde, yerli muz üreticileri son dönemde artan ithalat baskısı nedeniyle zorlu bir rekabetin ortasında kaldı. Yerli üretimin ülke ihtiyacının büyük bir kısmını (yaklaşık %95'ini) karşılar hale gelmesine rağmen, Kolombiya, Ekvador ve Kosta Rika gibi ülkelerden gelen ithal muzların piyasada yarattığı dengesizlik, üreticileri endişelendiriyor.
Muz üreticilerinin son aylardaki en büyük şikayeti, artan maliyetlere rağmen yerli ürün fiyatlarının yer yer maliyetin altına düşmesidir. Bu durumun ana nedeni, ithal muzun özellikle zincir marketlerin raflarında yerli muza göre daha fazla yer bulması ve piyasaya düşük fiyatlarla sürülmesidir.
Ticaret Bakanlığı Harekete Geçti: Üretici birlikleri (özellikle Anamur-Bozyazı Ziraat Odası öncülüğünde) tarafından hazırlanan raporlar Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat'a sunuldu. Bakan Bolat, üreticilerin sorunlarını dinleyerek, "Muz üreticilerimizin lehine daha sert tedbirler alacağız" mesajını verdi ve konuyu incelemek üzere özel bir komisyon görevlendirildiğini duyurdu. Bu adım, üreticiler tarafından umut verici olarak karşılandı.
Gümrük Vergisi Sorunu: Üreticiler, ithalat fiyatları yükselmesine rağmen uzun süredir güncellenmeyen sabit (maktu) gümrük vergilerinin yerli üretimi korumakta yetersiz kaldığını ve bu sistemin acilen yeniden düzenlenmesi gerektiğini ifade ediyor.
Yerli Anamur muzu, kendine has kokusu, aroması ve ince kabuğu sayesinde ithal muzlara göre tüketiciler tarafından daha çok tercih ediliyor. Ancak piyasa dengesinin bozulması, üreticileri seraları sökmeye kadar varan karamsarlığa itiyor.
Üreticiler, sektördeki bir diğer sorunun da bazı bölgelerde üretilen muzların Hal Kayıt Sistemi'nde (HKS) "Anamur Muzu" olarak gösterilerek marka değerinin zedelenmesi olduğunu belirtiyor. Bu durum, coğrafi işaret niteliğindeki Anamur markasının kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.
Muz üreticileri, hem tarımsal politikaların yeniden gözden geçirilmesini hem de güçlü bir yerli muz lobisi oluşturulması gerektiğini vurguluyor. Yerli üretimi ayakta tutmak için büyük market zincirlerinin raflarında ithal yerine yerli muza ağırlık vermesi talep ediliyor. Çiftçiler, tüketicilere de "Yerli muz al, üreticine sahip çık!" çağrısında bulunuyor.
Uzmanlar, muz üretiminin sadece tarımsal değil, aynı zamanda istihdam ve kırsal kalkınma açısından da stratejik önem taşıdığını; bu nedenle ithalata karşı caydırıcı ve yerli üretimi destekleyici yasal düzenlemelerin hayati önem taşıdığını belirtiyor. Yerli muz üretimi, devlet desteği ve doğru planlama ile ihracat yapar konuma gelme potansiyeline sahiptir.