• BIST 100

    9079,97%3,10
  • DOLAR

    32,33% 0,21
  • EURO

    34,83% 0,23
  • GRAM ALTIN

    2324,83% 0,25
  • Ç. ALTIN

    3843,45% 0,00

Concorde yanılgısı zekadan bağımsız bilişsel bir hata

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, psikiyatride “Concorde yanılgısı” olarak adlandırılan duruma ilişkin değerlendirmede bulundu.

GÜNCEL 7.12.2022 11:52:05
Concorde yanılgısı zekadan bağımsız bilişsel bir hata

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, psikiyatride “Concorde yanılgısı” olarak adlandırılan duruma ilişkin değerlendirmede bulundu.

Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, Concorde yanılgısını, “Bireyin yoğun çaba, zaman, enerji, para harcadığı bir şeyin neticesinin mutsuzlukla, başarısızlıkla ya da zararla sonuçlanacağını bildiği halde ondan vazgeçmemesi ve sürdürmekte ısrarcı olması hali” olarak tanımladı. Şentürk, “Concorde yanılgısı, bir nevi ‘gelecekten vazgeçmek pahasına geçmişe tutunmak’ şeklinde rasyonel olmayan bir karar verme şeklidir” dedi.

Bu vazgeçememenin altında yatan faktörlere değinen Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, “Bu durum, beklenti teorisiyle açıklanmaktadır. Beklenti teorisine göre, bireyin belirli bir amaç doğrultusunda harcadığı çaba, sonucundan beklediği fayda ve getiriyle doğru orantılıdır. Bu nedenle davranış seçimi ve kişiyi sonuca götürecek ana motivasyon, kazanılacak ödülün çekiciliğine ve ne kadar arzu edildiğine bağlıdır. Bu durum, ödülü kaybetme beklentisiyle karşı karşıya kalan ve bu durumu kabullenmekte zorlanan bireyin risk arayışına girmesine ve neticede Concorde yanılgısının ortaya çıkmasına neden olur” diye konuştu.

Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, Concorde yanılgısının “Batık maliyet yanılgısı” terimi ile davranışsal finans alanında sıklıkla kullanıldığını ve günlük yaşamda da örneklerine rastlandığını belirtti ve sözlerine şöyle devam etti:

“Concorde yanılgısı, sadece ekonomi alanıyla kalmayıp aynı zamanda çeşitli yaşam olaylarında yaptığımız bilişsel hataları da açıklıyor. Concorde yanılgısına göre kişinin bir plana, programa, ilişkiye, işe ya da okula yaptığı duygusal, maddi ya da zamansal yatırım ne kadar fazlaysa mevcut olanı koruma ya da devam ettirme arzusu o kadar güçlü olur. ‘O kadar da para harcadık…’, ‘Bu sınava aylarca çalıştım…’, ‘Bu okula yıllarımı verdim…’, ‘Bu ilişkiye çok emek verdim…” gibi cümleler günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız bazı Concorde yanılgısı örnekleridir. Dilimizdeki ‘Zararın neresinden dönersen kardır’ atasözü, Concorde yanılgısına karşı koymak adına verilebilecek en iyi örneklerden biri olabilir.”

Bu yanılgının başlamasından önce ve esnasında beyinde çeşitli değişikliklerin yaşandığını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, “Yakın tarihte yapılan bir çalışma, beynin ödül merkezinin bazı bölgelerindeki dopamin salınımının, ödülü yani batık maliyeti elde etmek için gösterilen çabadan büyük ölçüde etkilendiğini ve batık maliyetin dopamin salınımı ile doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koymuştur” ifadelerini kullandı.

İnsanın doğası gereği bazı bilişsel hatalara eğilimli olduğunu ve zaman zaman mantıksız kararlar verebildiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, “Bu durum, mantık çerçevesinde hareket ettiği varsayılan insanın, kararlarının altında çoğu kez içgüdülerinin ve duygularının yatması ile alakalıdır. Concorde yanılgısı, nitelikli, eğitimli, zeki veya akıllı olmak gibi özelliklerden bağımsız olarak pek çok kişide gözlemlenebilecek bilişsel bir hatadır. Bununla birlikte değişime, yeniliğe dirençli, kabullenici, boyun eğen, eyleme geçmekte zorlanan, ertelemeci, geçmişe dair pişmanlıkları yoğun yaşayan, belirsizliğe tahammülsüz, sosyoekonomik düzeyi ve özdenetimi düşük insanlarda daha sık gözükmektedir. Genç insanların Concorde yanılgısından etkilenme olasılıklarının ileri yaştakilere göre daha fazla olduğu bilinmektedir” diye konuştu.

Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Erman Şentürk, Concorde yanılgısına sahip bireylerin, diğer bireylere kıyasla tıbbi yardım ararken daha uzun süre bekledikleri, kaygı bozukluğu, depresyon, somatizasyon bozukluğu, kumar oynama bozukluğu ve tıkınırcasına yeme bozukluğu gibi bazı psikiyatrik tablolara daha eğilimli olduklarının ortaya konduğunu sözlerine ekledi.

Hibya Haber Ajansı


Anahtar Kelimeler:

Mustafa Güngör Vefat Etti

CHP İlçe Başkanı Arif Çakırcı: ‘Mahallelerimiz Durmuş Deniz Diyor’

Anamur Orman İşletmesi Vatandaşa 63 bin Fide Dağıttı

Çeltikçi İlk-Ortaokulunda Öğrenci ve Veliler Birlikte Kitap Okudular

Jandarmadan Kaçak sigara Operasyonu 2 Şüpheli Yakalandı

CHP'nin Adayı Durmuş Deniz:’Değişim İçin Son Dört Gün’

İnsanlar Kendi Varlıkları ve İç Dünyalarında Ne Yaşarlar?

Doğa ve Evren Varlığını Nasıl sürdürür?

Teknoloji ve İnovasyon Nedir ?

Toplum ve İnsan İlişkileri Nasıldır?

Nasıl Sağlıklı ve Genç Kalınır?

Gelecek Merakımız Nereden Gelir?

İnsan İçin Sanat ve Kültür Neden Önemlidir?

Neden Kimlik Arayışına Gireriz?

Karşı cinsler Arasında Duygusal İyileşme ve Bütünleşme Nasıl Olur?

Eşimize Değer Verme ve Destekleme Hayatın Anlamıdır

İnsanların En Çok Neyi Merak Ettiğini Merak Ediyor musunuz?

Dr. Özdeniz:  Kötü Gidişe Dur Demek İçin Oylarınıza Talibim

Günde Tüm İnsanlığın İhtiyacı Kadar Ekmek Çöpe Gidiyor, Ama Yarımız Aç

Dünya Silahlanmaya Ne Kadar Harcama Yapıyor?

Kıtalar Kaç Yıldır Hareket Ediyor?

Soğan'ın Gözümüzü Yakmasını Nasıl Önleriz?

Cep Telefonlarının Teknolojik Özellikleri Nasıldır?

Cübbeli Ahmet Hoca’dan Kötü Haber

Seçim Süreçlerinde Medya Gücünü Doğru Kullanmalı

Gece Terlemesi Neyin Habercisi?

Çoğumuzun En Titiz Olduğu Şey, Modern Toplumun Görünmeyen Düşmanı

Mersin Büyükşehir Belediyesinden, Vatandaşlara Dijital Mersin Tanıtımı

Dünya E-Ticaret Pazarının Büyüklüğü 2023’de 6 Trilyon Doları Geçti

Türkiye'nin Muz Üretimi Bir Milyon Tona Ulaştı, İthalat Azaldı

Yükleniyor

Mustafa Güngör Vefat Etti

CHP İlçe Başkanı Arif Çakırcı: ‘Mahallelerimiz Durmuş Deniz Diyor’

Anamur Orman İşletmesi Vatandaşa 63 bin Fide Dağıttı

Çeltikçi İlk-Ortaokulunda Öğrenci ve Veliler Birlikte Kitap Okudular

Jandarmadan Kaçak sigara Operasyonu 2 Şüpheli Yakalandı

Dr. Özdeniz:  Kötü Gidişe Dur Demek İçin Oylarınıza Talibim

Günde Tüm İnsanlığın İhtiyacı Kadar Ekmek Çöpe Gidiyor, Ama Yarımız Aç

Seçim Süreçlerinde Medya Gücünü Doğru Kullanmalı

Mersin Büyükşehir Belediyesinden, Vatandaşlara Dijital Mersin Tanıtımı

Türkiye'nin Muz Üretimi Bir Milyon Tona Ulaştı, İthalat Azaldı

Durmuş Deniz Kimdir?

Durmuş Deniz'den Tıp Bayramı Mesajı

Başkan Tarhan: “Kazanacağım ve CHP’ye döneceğim”

İyi  Parti Anamur’da Tam Kadro Sahada

Kılınç Bahçelievlerde Böyle Karşılandı

Muhtar Adayı Muharrem Garip: 'Kalınören Değişim İstiyor'

CHP'nin Başkan Adayı Durmuş Deniz Örene Böyle Teşekkür Etti

CHP MERSİN MİLLETVEKİLİ GÜLCAN KIŞ: TRT, AKP’NİN PROPAGANDA ARACINA DÖNDÜ

SERDAR SOYDAN ÇARŞI ESNAFINI ZİYARET ETTİ

Zafer Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Ümit Özdağ, Muğla Fethiye’de basın açıklamasında bulundu.

Trabzonspor-Fenerbahçe Süper Lig maçı sonrası çıkan olaylarla ilgili 12 kişi gözaltına alındı.

8 Mart Kadınlar Voleybol Turnuvası Sonuçlandı

RAGBİ Sporu Ne Kadar Faydalı?

Anamur Bin Kişilik RAGMİ Öğrenci Sporcuları Ağırlıyor

Bu  Voleybol Turnuvası Kadınlarımız İçin

Şampiyon Takım Garip AVM'nin Sponsorluğunda Yarı Finale Gidiyor

Gümüş Okulları Kaymakam Bozdemir’i Kupa İle Ziyaret Etti

Trabzonspor Futbolcularından Epilepsi Farkındalık Kampanyasına Destek

Toplum Destekli Polisten Sporda Ahlak Vurgusu

Sporun Ruh Hali Üzerine Etkileri!

Sare Ayça Anamur’un Gururu Oldu

Askan Mühendislik Makina: Güvenilir Çözümler, Dayanıklı Malzemeler

Lara Di Lara’nın Dördüncü Albümü “Eskisi Gibi Değil” Çıktı!

ETS’de Yaza Özel Fırsatlar Devam Ediyor!

Yenişehir Belediyesi, Dünya Barış Günü’nde Sadık Gürbüz’ü Mersinlilerle buluşturacak

Başarılı Sanatçı Ersin Güloğlu yepyeni şarkısı Yalan Değil yayında!

İbrahim Tatlıses, Gülben Ergen Aynı Sahnede

Merve Özbey Yaz Konserleri'nde sahne alıyor

Sevgilisi konserine gelemedi, şampanya gönderdi

Zeynep Bastık'tan yaz konserleri

Jandarmadan Öğrencilere Siber Farkındalık Eğitimi

Prof. Dr. Hasan Yıldırım Anamur Ters Laleyi Bilim Dünyasına Tanıttı

Üniversite Soruları Nasıl Hazırlanır?

Mersin İl Milli Eğitim Müdürü Durmuş: ‘Eğitim Sadece Sınıfta Değil Sahada da Olur’

Çözüm Okulları Eğitimde Global Dünya’nın Kapılarını Aralıyor

Başkan Kılınç'tan 24 Kasım Öğretmenler Günü Mesajı

Meslek Yüksekokulumuz Anamur’a Gümüş Madalya Getirdi

İlçe Milli Eğitim Müdürü İlyas Mercan’dan Ortalama Puan Uyarısı

Yurtdışı Lise Eğitiminin Önemi

Göç Dayı Öykü Yarışması Üçüncülük Ödülünü Aldı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 30 26 1 3 48 81
2.Fenerbahçe 30 25 1 4 54 79
3.Trabzonspor 30 15 11 4 11 49
4.Beşiktaş 30 14 12 4 4 46
5.Kasımpaşa 30 12 11 7 -2 43
6.İstanbul Başakşehir 30 12 12 6 3 42
7.Rizespor 30 12 12 6 -11 42
8.Antalyaspor 30 10 9 11 2 41
9.Adana Demirspor 30 9 9 12 7 39
10.Alanyaspor 30 9 9 12 -4 39
11.Sivasspor 30 9 10 11 -7 38
12.Samsunspor 30 10 14 6 -6 36
13.Kayserispor 30 10 11 9 -7 36
14.Ankaragücü 30 7 11 12 -3 33
15.Hatayspor 30 7 11 12 -4 33
16.Konyaspor 30 7 11 12 -11 33
17.Gazişehir Gaziantep 30 8 15 7 -10 31
18.Fatih Karagümrük 30 7 14 9 -4 30
19.Pendikspor 30 7 15 8 -27 29
20.İstanbulspor 30 3 20 7 -33 13
1.Galatasaray 30 26 1 3 48 81
2.Fenerbahçe 30 25 1 4 54 79
3.Trabzonspor 30 15 11 4 11 49
4.Beşiktaş 30 14 12 4 4 46
5.Kasımpaşa 30 12 11 7 -2 43
6.İstanbul Başakşehir 30 12 12 6 3 42
7.Rizespor 30 12 12 6 -11 42
8.Antalyaspor 30 10 9 11 2 41
9.Adana Demirspor 30 9 9 12 7 39
10.Alanyaspor 30 9 9 12 -4 39
11.Sivasspor 30 9 10 11 -7 38
12.Samsunspor 30 10 14 6 -6 36
13.Kayserispor 30 10 11 9 -7 36
14.Ankaragücü 30 7 11 12 -3 33
15.Hatayspor 30 7 11 12 -4 33
16.Konyaspor 30 7 11 12 -11 33
17.Gazişehir Gaziantep 30 8 15 7 -10 31
18.Fatih Karagümrük 30 7 14 9 -4 30
19.Pendikspor 30 7 15 8 -27 29
20.İstanbulspor 30 3 20 7 -33 13